Chỉ số P/S chứng khoán là gì? Ý nghĩa và cách tính của chỉ số P/S trong cổ phiếu?

Các chỉ số tài chính P/S, P/B, P/E.. được các nhà đầu tư sử dụng thường xuyên mục đích để phân tích và định giá cổ phiếu. Trong đó, P/S là chỉ số quan trọng để đánh giá tình hình thực tế của doanh nghiệp tại một số trường hợp nhất định. Cùng tìm hiểu chỉ số P/S chứng khoán là gì? Ý nghĩa và cách tính P/S trong cổ phiếu tại bài viết dưới đây.

1. Chỉ số P/S chứng khoán là gì?

Chỉ số P/S chứng khoán là chỉ số dùng để đo lường và định giá thị trường trả cho doanh thu trên mỗi cổ phần. P/S chứng khoán sẽ cho biết nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra bao nhiêu tiền để mua 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp. Chỉ số P/S chứng khoán là viết tắt trong Tiếng Anh của Price/Sales Per Share – Hay Price to Ratio) đây là chỉ số được sử dụng để phân tích, xác định giá trị tương đối của cổ phiếu với quá khứ và với các công ty khác cùng ngành.

Nhà đầu tư  sử dụng chỉ số P/S chứng khoán vì nghĩ rằng lợi nhuận dễ bị bóp méo nên P/E sẽ bị sai lệch, hay giá trị sổ sách có thể không đúng nên P/B không đáng tin cậy trong khi đó doanh thu đáng cậy hơn cả nên P/S được ưu thích hơn.

P/S chứng khoán được các nhà đầu tư sử dụng để xác định giá trị tương đối của cổ phiếu so với quá khứ và so với doanh nghiệp khác cùng ngành.

2. Ưu điểm và nhược điểm chỉ số P/S chứng khoán

+ Ưu điểm của P/S:

• Có thể thấy doanh thu ít khi bị thay đổi hơn so với lợi nhuận nên điều này giúp cho kết quả tính toán của chỉ số P/S chứng khoán được chính xác hơn. Trong một số trường hợp lợi nhuận có thể bị bóp méo bởi các chiêu trò thao túng nhưng doanh thu thì sẽ luôn được kiểm tra chéo bởi các chuyên giá và đối tác nên đảm bảo và có độ tin cậy cao.
• Chỉ số P/S chứng khoán có thể sử dụng được cả trong trường hợp doanh nghiệp đang bị thua lỗ. Bởi trong một vài năm đầu đối với các doanh nghiệp mới chưa thể tạo ra được lợi nhuận. Hoặc có một số doanh nghiệp hoạt động thua lỗ, lợi nhuận bị âm, đầu tư dự án bị lỗ, không có lợi nhuận. Nhà đầu tư cần phải sử dụng đến các chỉ số P/S chứng khoán hiện tại để so sánh với các P/S trong quá khứ và so với các tổ chức khác trong cùng ngành.
• Tính ổn định của chỉ số P/S được thể hiện qua việc thông thường thì doanh thu biến động thấp hơn so với lợi nhuận. Hoặc một số lĩnh vực kinh doanh có yếu tố chu kỳ sẽ trải qua các mốc thời gian lên xuống để từ đó lợi nhuận cũng có sự thay đổi tương ứng. Nên chỉ số P/S sẽ hiệu quả hơn cho việc đo lường và phân tích.

+ Nhược điểm của P/S

• P/S dựa vào doanh thu nhưng nếu doanh thu tăng nhanh do các khoản phải thu trong bảng cân đối kế toán thì điều này cho thấy doanh nghiệp chỉ đang ghi nhận doanh thu sớm, dòng tiền hiện tại chưa có.
• Nhà đầu tư không thể nắm bắt được sự khác biệt về cấu trúc chi phí trong doanh nghiệp khi dùng chỉ số P/S, chỉ có các thông tin về mặt bán hàng hóa/ cung cấp dịch vụ.
• Nếu chỉ số P/S có doanh thu cao, nhưng chưa đủ bù vào chi phí trong dài hạn doanh nghiệp vẫn có nguy cơ thua lỗ. Bởi bản chất của kinh doanh dòng tiền đi cùng với lợi nhuận.

3. Cách tính chỉ số P/S cổ phiếu

Chỉ số P/S chứng khoán đơn giản của một doanh nghiệp được tính toán dựa trên 3 dữ liệu cơ bản đó là:

• P (Market Price): Đây là thị giá cổ phiếu ở thời điểm hiện tại
• S (Sales per Share) : Đây là doanh thu thuần trên từng cổ phiếu
• Lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành

Công thức cụ thể đó là:

Hoặc theo công thức rút gọn như sau:

Ví dụ cụ thể như sau:

• Thị giá cổ phiếu hiện tại là 128,2 nghìn đồng
• Khối lượng cổ phiếu lưu hành là 1,832 tỷ cổ phiếu
• Giả sử tổng doanh thu thuần là 54.836 tỷ đồng
• Doanh thu thuần trên 1 cổ phiếu = Doanh thu 4 quý /Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành = 54.836/ 1,832 = 29,9 nghìn đồng
• Ta có: Chỉ số P/S = Thị giá cổ phiếu / Doanh thu thuần = 128,2 / 29,9 = 4,3

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới về 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 sản phẩm công cụ giúp cho nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.

4. Ý nghĩa của chỉ số P/S trong cổ phiếu

Qua kết quả tính chỉ số P/S nhà đầu tư sẽ có được các nhận định quan trọng đó là:

• Trường hợp chỉ số P/S chứng khoán thấp trong khi doanh nghiệp đang ổn định, doanh thu tăng trưởng đều thì điều này thể hiện doanh nghiệp bị định giá thấp. Nhà đầu tư nên mua vào cổ phiếu của doanh nghiệp này. Trong trường hợp chỉ số P/S cao thì doanh nghiệp đó đang định giá cao hơn giá trị thực tế.
• Việc so sánh chỉ số P/S của doanh nghiệp với đối thủ cạnh tranh cùng quy mô với điều kiện ổn định thì điều này hỗ trợ nhà đầu tư đánh giá được công ty là sẽ là cơ hội đầu tư rủi ro hay hấp dẫn.
• So sánh chỉ số P/S trong quá khứ của chính doanh nghiệp: Nếu các nhà đầu tư đang phân vẫn một doanh nghiệp đang tốt và vững mạnh thì việc so sánh P/S của nó với quá khứ là một ý tưởng hay. Khi P/S thấp hơn so với trung bình trong quá khứ thì nhà đầu tư nên mua, khi P/S cao hơn thì cần bình tĩnh tính toán trước khi vào tiền.

5. P/S chứng khoán như thế nào là tốt

Trên thực tế không có con số tuyệt đối nào chính xác để khẳng định và xác định P/S là tốt về bản chất chỉ số P/S được dùng trong phân tích và là phương pháp định giá tương đối.

Theo nhận định của các chuyên gia cho rằng nên so sánh chỉ số P/S chứng khoán qua từng các thời kỳ và nên kết hợp cùng với các chỉ số khác để so sánh giữa các doanh nghiệp với nhau.

• Trường hợp khi xét trên yếu tố lợi nhuận, doanh nghiệp có P/S thấp so với P/S của nó trong quá khứ ( hoặc đối thủ cạnh tranh) thì nhà đầu tư nên lựa chọn đầu tư.
• Với doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh mạnh, ngành nghề phát triển ổn định, hiệu quả trong làm ăn thì tốc đổ tăng trưởng sẽ cao và P/S cao. Khi này nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ.
• Nếu tính rủi ro doanh nghiệp cao, tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu nhiều thì P/S chứng khoán sẽ thấp.

Bởi vậy nên tùy vào lĩnh vực, quy mô và cấu trúc cũng như chiến lược hoạt động và các yếu tố khác mà chỉ số P/S của mỗi doanh nghiệp là khác nhau. P/S chứng khoán là chỉ số thể hiện góc nhìn của thị trường đối với cac chỉ tiêu doanh thu doanh nghiệp. Nhà đầu tư không chỉ dựa vào chỉ số này mà bỏ qua toàn bộ cơ cấu chi phí hay cấu trúc vay nợ, chỉ số P/S không thể phản ảnh được hết toàn diện bức tranh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Chỉ số P/S chứng khoán sẽ phản ảnh chính xác mức giá mà thị trường sẵn sàng chi trả cho 1 đồng doanh thu của doanh nghiệp. Nên đối với những ngành có tốc độ tăng trưởng mạnh từ 15-20% hoặc có thể cao hơn, nhà đầu tư có thể dựa vào các chỉ số P/S để tìm kiếm các cơ hội đầu tư.

6. Các tiêu chí so sánh của chỉ số P/S chứng khoán

Có thể thấy qua chỉ số P/S thì doanh nghiệp được cho là nên đầu tư vào khi chỉ số này ở mức thấp. Để có kết quả khách quan về việc tối ưu nhất mức độ cao thấp chỉ số P/S nhà đầu tư so sánh chỉ số này như sau:

• So với P/S trung bình của các doanh nghiệp cạnh tranh cùng ngành hoặc so với trung bình ngành

Khi so sánh các chỉ số P/S của các đối thủ cạnh tranh cùng quy mô, cùng ngành trong điều kiện thị trường ổn định thì sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư đánh giá được chỉ số P/S của doanh nghiệp và mục tiêu thật sự đang hấp dẫn hay đang tiềm ẩn các rủi ro.

Trường hợp so sánh với trung bình ngành qua đó sẽ đánh giá được doanh nghiệp đang quan tâm có tỉ số P/S đang ở mức cao hay thấp với góc nhìn khách quan hơn. Vì sẽ tùy theo từng nhóm ngành mà P/S trung bình của các ngành sẽ có mức độ cao và thấp khác nhau. Nên nhà đầu tư nên so sánh chỉ số P/S của doanh nghiệp mục tiêu với trung bình ngành, việc này rất cần thiết.

• So với P/S của chính doanh nghiệp đó trong quá khứ

Nhà đầu tư khi đánh giá tỉ số P/S thông qua quá khứ của doanh nghiệp đang cần tìm hiểu sẽ giúp cho các nhà đầu tư có các đánh giá chuẩn hơn. Nếu các chỉ số này thấp hơn không đánh kể so với trung bình các kỳ trước thì cho thấy đây là một dấu hiệu tốt cho các nhà đầu tư thực hiện tiến hành mua cổ phiếu của doanh nghiệp mục tiêu.

7. Nên sử dụng chỉ số P/S trong một số trường hợp phổ biến

+ Sử dụng chỉ số P/S thay thế cho chỉ số P/E

• Đối với các lĩnh vực ngành mang yếu tố chu kỳ hoặc lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến chỉ số P/E bị sai lệnh. Nên khi này lựa chọn chỉ số P/S là hợp lý để không bị sai lệnh trong phân tích và đánh giá.

+ Sử dụng khi ngành xuất hiện xu hướng chuyển dịch mới

• Thời đại phát triển công nghệ hiện nay thì xu hướng chuyển đổi trong các ngành nghề liên tục diễn ra và phổ biến. Các lĩnh vực về thương mại điện tư, bán lẻ truyền thống, năng lượng tái tạo, ô tô tự lái và ô tô truyền thống,… sẽ có sự cạnh tranh giữa cái mới và cái cũ. Tăng trưởng này sẽ dẫn đến bước đột phá tốt hơn.
• Quá trình này cũng cần có thời gian nhất định để có thể phản ánh vào doanh thu và tác động tới lợi nhuận. Nên doanh thu vẫn sẽ là yếu tố đầu tiên bị ảnh hưởng tác động nếu các ngành xuất hiện cuộc chiến này. Chỉ số P/S khi này sẽ có ý nghĩa hơn so với các chỉ số khác trong việc đánh giá tác động của xu hướng.

+ Sử dụng P/S chứng khoán để đánh giá một doanh nghiệp đang thua lỗ

• Chỉ số P/S chứng khoán không bị phụ thuộc vào các yếu tố lợi nhuận như chỉ số P/E. Nên nếu doanh nghiệp đang thua lỗ thì chỉ số P/E không còn có ý nghĩa vì giá trị nhỏ hơn 0 nhưng P/S có thể dùng được.
• P/S khi này được các nhà đầu tư dùng để so sánh của chính doanh nghiệp trong quá khứ, so sánh các doanh nghiệp trong cùng ngành để có được các đánh giá phù hợp.

+ Sử dụng P/S khi doanh nghiệp có dấu hiệu bóp méo lợi nhuận

• Chỉ số P/S sẽ không bị hạn chế nếu doanh nghiệp cố ý thực hiện những thủ thuật kế toán. Bởi nhiều doanh nghiệp thường có sự thay đổi thông tin khiến cho lợi nhuận bị chênh lệnh so với thực tế và chênh lệnh nhiều hơn so với doanh thu. Nên doanh nghiệp sẽ thường dùng các khoản khấu hao, lãi suất và chi phí thuế để thao túng lợi nhuận.
• Trường hợp dòng tiền hoạt động kinh doanh trên báo cao lưu chuyển tiền tệ giảm khi thu nhập ròng đang tăng thì điều này đang thể hiện dấu hiệu cho nhà đầu tư cần cảnh giác bởi điều này cho thấy doanh nghiệp không thu được tiền trong khi doanh số đang tăng trưởng.
• Khi P/S thụt giảm bất thường nhờ tăng trưởng doanh thu thì nhà đầu tư có thể phát hiện ra điều khong hợp lý dựa vào các khoản thu trên bảng cân đối kế toán. Nếu các khoản này tăng nhanh nhiều hơn so với doanh thu thì đây khả năng là các khoản thu được nhận sớm và thực tế dongf tiền chưa vào doanh nghiệp.

Như vậy, qua bài viết trên, chúng tôi đã chia sẻ và cung cấp kiến thức về P/S chứng khoán là gì? Chỉ số P/S trong chứng khoán, chỉ số P/S là gì? Ý nghĩa chỉ số P/S. Đây là một chỉ số phù hợp để định giá các loại cổ phiếu và có ý nghĩa quan trọng nhất định khi đo lường, định giá các doanh nghiệp mới. Nhà đầu tư nên kết hợp các chỉ số khác như P/B, P/E để hỗ trợ đưa ra kết quả đầy đủ giá trị trước khi tham gia vào đầu tư. 

Nhà đầu tư tham khảo thêm một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Youtube chứng khoán, Robot chứng khoán… Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.