[7 TRICK] Cổ phần là gì? Phân loại, so sánh cổ phần/cổ phiếu

Giả sử công ty cổ phần có vốn điều lệ là 10 tỷ đồng và số vốn đó được chia thành 100.000 phần bằng nhau, mỗi phần có giá trị 100.000 đồng được gọi là một cổ phần. Như vậy, cổ phần là vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau. Đặc điểm và phân loại cổ phần là gì? Bài viết dưới đây chúng tôi giới thiệu chi tiết để cùng tham khảo.

1. Cổ phần là gì?

Cổ phần đó là phần vốn nhỏ nhất của công ty cổ phần. Vốn điều lệ của công ty cổ phần sẽ được chia thành nhiều phần bằng nhau và được gọi là cổ phần. Người sở hữu cổ phần sẽ được gọi là các cổ đông và cổ đông có thể là các cá nhân hoặc tổ chức tùy theo loại cổ phần mà họ sở hữu. Cổ phần viết tắt là CP.

Theo Luật Doanh nghiệp ban hành đầu tiên từ năm 1990 đã ghi nhận thuật ngữ cổ phần và được sử dụng tiếp tục trong Luật ban hành năm 1999, Luật doanh nghiệp ban hành của năm 2005, Luật doanh nghiệp ban hành của năm 2014 và luật doanh nghiệp 2020 vẫn giữ và tiếp tục áp dụng khái niệm thuật ngữ này.

*Cổ phần là gì? CP là gì? Cổ phần trong chứng khoán*

Các công ty sẽ thực hiện huy động vốn kinh doanh bằng cách phát hành chứng khoán. Và một nhà đầu tư có thể mua một hoặc nhiều CP để trở thành thành viên (cổ đông) của công ty và có sẽ có những quyền hạn, nghĩa vụ đối với công ty theo số lượng CP và loại CP mà họ sở hữu.

Cũng như theo Luật doanh nghiệp quy định thì công ty cần có CP phổ thông và CP ưu đãi gồm CP ưu đãi biểu quyết, CP ưu đãi cổ tức, CP ưu đãi hoàn lại và các CP ưu đãi khác do điều lệ công ty quy định. Với mỗi CP của từng loại thì đều tạo cho nhà đầu tư các quyền và nghĩa vụ, lợi ích ngang nhau.

2. Đặc điểm của cổ phần trong các công ty

Trong công ty CP thì cổ phần là được coi là vấn đề pháp lý cơ bản. Bởi bản chất đó là quyền tài sản được thể hiện bằng cổ phiếu. Dưới đây là một số chi tiết đặc điểm:

CP được coi là một đơn vị biểu hiện quyền sở hữu tài sản trong công ty, căn cứ vào pháp lý xác lập tư cách thành viên của công ty, bất kể là ai khi tham gia thành lập công ty hay không nhưng là người sở hữu CP thì đó là cổ đông của công ty. Và việc này có hiệu lực tuyệt đối, những người nắm giữ CP sẽ có đầy đủ quyền năng và được trực tiếp thực hiện quyền của mình với công ty, phát sinh quyền và nghĩa vụ cho các cổ đông.
Chính CP sẽ xác định mệnh giá do công ty quyết định và ghi vào cổ phiếu. Mệnh giá của CP sẽ khác với giá chào bán cổ phần, giá chào bán CP sẽ do hội đồng quản trị của công ty quyết định. Tuy nhiên sẽ không được thấp hơn giá thị trường tại thời điểm chào bán hoặc giá trị được ghi trong sổ sách của CP tại thời điểm gần nhất, trừ khi đó là các trường hợp pháp luật có quy định.
Đây là phần vốn nhỏ nhất và bằng nhau trong vốn điều lệ nên tính không thể phân chia.

Tính chuyển nhượng dễ dàng – Đó là điểm đặc trưng của công ty CP, bởi đây là loại hình công ty đặc trưng cho công ty đối vốn, hiểu đơn giản đó là những thuộc tính của công ty đối vốn sẽ đều được thể hiện đầy đủ trong công ty CP. Xét về phương diện kinh tế thì tính chuyển nhượng đơn giản dễ dàng tạo ra sự năng động về vốn mà vẫn giữ được tính ổn định về tài sản của công ty.
Xét về phương diện pháp lý thì khi một thành viên góp vốn vào công ty thì họ sẽ không có quyền rút vốn ra khỏi công ty, trừ trong trường hợp công ty giải thể. Nên công ty CP đó là một pháp nhân có tài sản độc lập, riêng biệt với các tài sản của các thành viên đã tạo lập ra.
Một thành viên công ty khi không muốn ở công ty thì chỉ cách là chuyển nhượng CP của mình cho thành viên khác. Việc chuyển nhượng rất đơn giản, dễ dàng và thuận tiện nên đã tạo cho công ty CP có cấu trúc vốn mở và cổ đông công ty sẽ thường xuyên thay đổi.

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 sản phẩm công cụ giúp các nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.

*Nhà đầu tư sử dụng App Robot chứng khoán Dstock đem đến hiệu quả chính xác*

3. Phân loại CP

CP chia thành 2 loại chính chi tiết dưới đây:

+ Cổ phần phổ thông: Thành viên sở hữu CP phổ thông là các cổ đông phổ thông và thể hiện tuyệt đối quyền làm chủ công ty.

+ Cổ phần ưu đãi : Thành viên sở hữu CP ưu đãi đó gọi là cổ đông ưu đãi và bao gồm các loại sau:

Cổ phần ưu đãi biểu quyết đó là các CP có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với CP phổ thông, số phiếu biểu quyết của một cổ phần ưu đãi biểu quyết là do Điều Lệ công ty quy định.
Cổ phần ưu đãi cổ tức đó là CP được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của CP phổ thông hoặc mức ổn định theo hàng năm. Cổ tức được chia hàng năm sẽ gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng, đối với cổ tức cố định thì không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty, mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức sẽ được ghi trên cổ phiếu của CP ưu đãi cổ tức.
Cổ phần ưu đãi hoàn lại đó là các CP được công ty hoàn lại vốn theo yêu cầu của thành viên sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của CP ưu đãi hoàn lại.
Cổ phần ưu đãi khác theo quy định tại Điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán

*CP chia thành 2 loại chính đó là CP phổ thông và CP ưu đãi*

+ Lưu ý:

CP phổ thông không thể chuyển đổi thành CP ưu đãi nhưng CP ưu đãi có thể chuyển thành CP phổ thông điều này được thực hiện theo quyết định của Đại hội cổ đông. Việc này rất dễ hiểu bởi CP phổ thông là CP bắt buộc phải có trong công ty CP, còn CP ưu đãi có thể có hoặc không do điều lệ công ty quy định.

CP phổ thông thường được dùng làm tài sản cơ sở để phát hành chứng chỉ lưu ký và không có quyền biểu quyết được gọi là CP phổ thông cơ sở. Chứng chỉ lưu ký sẽ không quyền biểu quyết có lợi ích kinh tế và nghĩa vụ tương ứng với CP phổ thông cơ sở, trừ quyền biểu quyết.

4. Quyền của các cổ đông phổ thông

Các cổ đông phổ thông được tham dự, phát biểu trong các cuộc họp Đại Hội Đồng cổ đông và thực hiện quyền biểu quyết trực tiếp hoặc thông qua người đại diện ủy quyền hoặc hình thức khác do Điều lệ công ty, pháp luật quy định. Mỗi CP phổ thông sẽ là một phiếu biểu quyết.
Được nhận cổ tức với mức theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông
Sẽ được ưu tiên trong việc mua CP tương ứng với tỷ lệ sở hữu CP phổ thông của từng cổ đông trong công ty.
Được phép tự do chuyển nhượng CP của mình cho các thành viên khác, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 120, khoản 1 Điều 127 của Luật này và một số quy định khác của pháp luật có liên quan.
Tra cứu và xem xét, trích lục thông tin về tên, địa chỉ liên lạc trong danh sách cổ đông có quyền biểu quyết, yêu cầu sửa đổi các thông tin không chính xác về mình.
Xem xét, tra cứu và trích lục hoặc sao chụp Điều lệ công ty, biên bản họp Đại hội đồng cổ đông và nghị quyết Đại hội đồng cổ đông.
Trong trường hợp công ty giải thể hoặc phá sản thì sẽ được nhận một phần tài sản còn lại và tương ứng với tỷ lệ sở hữu CP của công ty.

*Quyền của cổ đông phổ thông và cổ đông ưu đãi đó là?*

5. Quyền của các cổ đông ưu đãi

+ Một số quyền của CP ưu đãi biếu quyết đó là:

Được biểu quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại Hội Đồng Cổ Đông với số phiếu biểu quyết theo quy định
Các quyền khác cũng như cổ đông phổ thông, tuy nhiên cổ đông sở hữu CP ưu đãi biểu quyết sẽ không được chuyển nhượng CP đó cho các thành viên khác, trừ trường hợp chuyển nhượng theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật hoặc thừa kế.

+ Một số quyền của cổ đông sở hữu CP ưu đãi cổ tức đó là:

Được nhận cổ tức theo đúng quy định
Được nhận phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu CP tại công ty sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ, CP ưu đãi hoàn lại khi công ty giải thể hoặc phá sản.
Các quyền khác cũng giống như cổ đông phổ thông

*Nghĩa vụ của các cổ đông được thể hiện qua việc*

6. Nghĩa vụ của của các cổ đông

Cần thanh toán đầy đủ và đúng hạn số CP đã cam kết mua
Không được rút vốn đã góp bằng CP phổ thông ra khỏi công ty dưới mọi hình thức, trừ trong các trường hợp được công ty hoặc thành viên khác mua lại CP. Nếu có cổ đông rút một phần hoặc toàn bộ vốn CP đã góp trái với quy định tại khoản này thì cổ đông đó và người có lợi ích liên quan trong công ty cần phải cùng liên đới chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi giá trị CP đã bị rút và các thiệt hại xảy ra.
Cần tuân thủ các Điều lệ công ty và quy chế quản lý nội bộ của công ty.
Nên chấp hành nghiêm chỉnh các nghị quyết, quyết định của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị.
Cần bảo mật các thông tin được công ty cung cấp theo quy định tại Điều lệ công ty và pháp luật, Chỉ được dùng và sử dụng các thông tin được cung cấp để thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Không được phép, nghiêm cấm phát tán hoặc sao, gửi thông tin được công ty cung cấp cho các tổ chức, cá nhân khác.
Cần thực hiện nghĩa vụ khác theo quy định của Luật này và Điều lệ công ty.

*Các Tiêu chí so sánh CP và cổ phiếu trong công ty CP*

7. So sánh chi tiết cổ phần và cổ phiếu

Dưới đây là một số tiêu chí để so sánh CP và cổ phiếu giúp nhà đầu tư hiểu hơn và có nhìn tổng quan về 2 khái niệm cơ bản này

STT	Tiêu Chí	Cổ phần	Cổ phiếu
1	Khái niệm	– Cổ phần là phần chia nhỏ của vốn điều lệ công ty CP. CP thể hiện dưới dạng hình thức cổ phiếu, người nắm giữ CP được gọi là cổ đông.	– Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần CP của tổ chức phát hành. – Cổ phiếu là một hình thức biểu hiện của CP – Luật Chứng Khoán có đưa ra quy định cổ phiếu là chứng chỉ do công ty CP phát hành hoặc bút toán ghi sổ xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số CP của công ty đó. Người nắm giữ cổ phiếu trở thành cổ đông của công ty đó.
2	Giá trị pháp lý	– Quyền mua CP là loại chứng khoán cho công ty CP phát hành nhằm mang lại cho cổ đông hiện hữu quyền được mua CP mới theo điều kiện đã được xác định. – CP là căn cứ cho việc góp vốn của các thành viên trong công ty CP và cũng là căn cứ pháp lý chứng minh là cổ đông của công ty CP đó. Có nhiều loại CP khác nhau tùy thuộc vào thỏa thuận của các cổ đông sáng lập khi thành lập công ty. – Mỗi loại CP thì cổ đông sở hữu có những quyền và nghĩa vụ pháp lý khác nhau, và để chứng minh cho việc sở hữu CP trong công ty CP thì sẽ thể hiện trong sổ cổ đông.	– Cổ phiếu là căn cứ cho việc sở hữu CP – Cổ phiếu thường được sử dụng bởi các công ty lên sàn chứng khoán
3	Mệnh giá	– Đối với CP thì không có mệnh giá cổ định do công ty quyết định và ghi vào cổ phiếu. Mệnh giá CP có thể khác với giá chào bán CP. – Hội đồng quản trị của công ty CP quyết định giá chào bán CP nhưng không được phép thấp hơn giá thị trường tại thời điểm chào bán, trong một số trường hợp CP chào bán lần đầu tiên cho những người không phải là cổ đông sáng lập – CP chào bán cho tất cả cổ đông theo tỷ lệ CP hiện cáo của công ty – CP chào bán cho người môi giới hoặc người bảo lãnh.	– Mệnh giá của cổ phiếu được chào bán lần đầu ra công chúng là mười nghìn đồng Việt Nam. – Mệnh giá cổ phiếu được thay đổi theo sự phát triển của công ty và bị ảnh hưởng bởi thị trường.
4	Phân loại	Quy định của Luật doanh nghiệp 2014 thì CP được chia thành hai loại: – CP phổ thông – CP ưu đãi: CP ưu đãi biểu quyết, CP ưu đãi cổ tức, CP ưu đãi hoàn lại và các CP ưu đãi khác do điều lệ công ty quy định	– Cổ phiếu ghi danh: Đó các cổ phiếu có ghi tên thành viên sở hữu trên tờ cổ phiếu. Sử dụng cổ phiếu này thì việc chuyển nhượng hơi phức tạp và cần đăng ký tại cơ quan phát hành và đăng ký tại cơ quan phát hành và phải được Hội đồng quản trị của công ty cho phép. – Cổ phiếu vô danh: Đó là các cổ phiếu không ghi tên thành viên sở hữu Cổ phiếu này được tự do chuyển nhượng không cần thực hiện các thủ tục pháp lý.

Trên đây, là những kiến thức cơ bản về Cổ phần là gì? Cổ phần trong chứng khoán và Những đặc điểm và quy định về CP trong công ty CP, so sánh các tiêu chí giữa CP và cổ phiếu . Hy vọng với những thông tin hữu ích này sẽ giúp nhà đầu tư hiểu hơn về CP và tự tin hơn khi tham gia vào thị trường đầu tư.

Nhà đầu tư tham khảo một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,…. Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.