[2 Tips] So sánh cổ phiếu và trái phiếu trên tiêu chí cơ bản

Cổ phiếu và trái phiếu là 2 loại hình đầu tư chứng khoán rất phổ biến trên thị trường hiện nay. Để có sự lựa chọn đầu tư giữa 2 loại hình này thì việc so sánh cổ phiếu và trái phiếu là rất cần thiết qua đó sẽ hỗ trợ các nhà đầu tư lựa chọn được loại hình tham gia phù hợp và hiệu quả. Cùng tìm hiểu chi tiết tại bài viết.

I. Tổng quan về cổ phiếu và trái phiếu

1. Khái niệm và đặc điểm của cổ phiếu

a. Khái niệm cổ phiếu là gì?

Cổ phiếu là một loại chứng khoán được nhiều nhà đầu tư tham gia nhất,CP có thể được coi là tài sản xác nhận quyền sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành và được phát hành dưới dạng chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc đó là các dữ liệu điện tử. Cổ phiếu viết tắt là CP.

Chỉ các công ty cổ phần mới có quyền phát hành CP (căn cứ theo khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019), Tại khoản 1 Điều 121 Luật Doanh nghiệp (2020) CP phải bao gồm những nội dung chủ yếu đó là:

Tên, mã số doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của công ty
Số lượng cổ phần và loại cổ phần
Mệnh giá mỗi cổ phần và tổng mệnh giá số cổ phần ghi trên CP.
Họ, tên, địa chỉ liên lạc, quốc tịch, số giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với cổ động là cá nhân: tên, mã số doanh nghiệp hoặc số giấy tờ pháp lý của tổ chức, địa chỉ trụ sở chính đối với cổ đông là tổ chức.
Chữ ký của người đại diện theo pháp luật của công ty
Số đăng ký tại sổ đăng ký cổ đông của công ty và ngày phát hành CP
Các nội dung khác theo quy định tại các điều 116, 117 và 118 của Luật này đối với CP của cổ phần ưu đãi.

*Cổ phiếu là chứng khoán được giao dịch nhiều nhất*

Phân loại CP như sau: Tại khoản 1, 2 Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020 thì có 2 loại CP đó là:

CP thường (CP phổ thông)
CP ưu đãi.

b. Đặc điểm

Mỗi CP sẽ đều có giá trị ban đầu được xác định bằng tiền hay còn được gọi là mệnh giá cổ phiếu. Tại các công ty Việt Nam thì Luật doanh nghiệp không quy định về vấn đề này mà giá trị thực tế của CP sẽ được xác định trên hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty và các yếu tố thị trường khác.
Cổ phiếu là một loại giấy tờ có giá trị xác nhận tư cách chủ sở hữu cổ phần hay cũng chính là tư cách là một thành viên trong công ty cổ phần. Nên CP không tính giới hạn, thời hạn sẽ gắn liền với sự tồn tại của doanh nghiệp phát hành.
Điểm nổi bật đó là: CP là một loại tài sản được lưu thông trên thị trường và tài sản này có thể sẽ được chuyển nhượng qua lại giữa nhiều người khác nhau trên thị trường chứng khoán.

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặ chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận. Nhà đầu tư tải trên nền tảng IOS, ANDROID.

*Phần mềm Robot chứng khoán Dstock phân tích điểm mua/bán chính xác cực cao, nhà đầu tư tải trực tiếp tại IOS, ANDROID.*

2. Khái niệm và đặc điểm của trái phiếu

a. Khái niệm trái phiếu là gì?

Theo luật chứng khoán 2019 (Luật số 54/2019/QH14) khoản 3 Điều 4 thì trái phiếu được định nghĩa là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành. Trái phiếu viết tắt là TP.

Theo Luật chứng khoán 2019 khoản 2 Điều 13, khoản 6,7,8,9 Điều 3 của Nghị định 155/2020/NĐ-CP có định nghĩa về TP như sau:

Trái phiếu là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 1 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.
Mệnh giá của TP chào bán ra công chúng là 100 nghìn đồng và bội số của 100 nghìn đồng.
TP chuyển đổi là loại TP do công ty cổ phần phát hành và có thể chuyển đổi thành CP phổ thông của chính tổ chức phát hành theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành TP.
TP có bảo đảm là loại TP được bảo đảm thanh toán toàn bộ hoặc một phần lãi, gốc khi đến hạn bằng tài sản của tổ chức phát hành hoặc tài sản của bên thứ ba theo quy định của pháp luật về giao dịch bảo đảm, hoặc được bảo lãnh thanh toán theo quy định của pháp luật.
TP kèm chứng quyền là loại TP được công ty cổ phần phát hành kèm chứng quyền, cho phép người sở hữu chứng quyền được quyền mua một số CP phổ thông của tổ chức phát hành theo điều kiện, điều khoản đã được xác định tại phương án phát hành TP.

b. Đặc điểm

Nguồn thu nhập của TP là tiền lãi và đây được coi là khoản thu cố định mà không dựa vào tình hình kinh doanh của đơn vị phát hành TP.
TP được cho là chứng khoán nợ bởi vậy khi đơn vị phát hành TP có thể sẽ bị giải thể hoặc phá sản thì cần phải có nghĩa vụ thanh toán cho các nhà đầu tư nắm giữ TP trước đó, sau đó mới chia cho các cổ đông trong công ty.
Nhà đầu tư khi sở hữu TP sẽ không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về việc sử dụng vốn vay như thế nào của doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ phải thanh toán đầy đủ theo đúng hợp đồng vay.

II. So sánh cố phiếu và trái phiếu trên các tiêu chí cơ bản

Điểm giống nhau:

TP và CP đều là bằng chứng để xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành.
Đều thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.
Đều có thể trao đổi mua bán, chuyển nhượng cầm đồ, thể chấp, thừa kế.
Đều được nhận lãi (cổ tức đối với CP, trái tức đối với TP)
Đều là phương tiện thu hút vốn của nhà phát hành.

Điểm khác nhau:

	Trái phiếu	Cổ phiếu
Chủ thể phát hành	Chính phủ, doanh nghiệp	Công ty cổ phần
Bản chất	Đây là chứng khoán nợ (người nắm giữ TP là chủ nợ của công ty), không làm tăng vốn của chủ sở hữu công ty.	Đây là chứng khoán vốn (người nắm giữ CP là một chủ sở hữu của công ty) làm tăng vốn của chủ sở hữu công ty
Lợi tức thu được	Người sở hữu TP được trả một tỷ lệ lãi suất nhất định (trái tức) không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.	Người sở hữu CP được nhận cổ tức. Cổ tức được chia không cố định phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của công ty.
Nguồn trả lãi của Doanh nghiệp	Chi phí lãi từ TP phải trả cho trái chủ là chi phí trước thuể, được khấu trừ khi tính thuế.	Nguồn trả cổ tức là phần trích từ lợi nhuận sau thuế
Thời hạn	TP được hoàn vốn và có thời hạn xác định. Thời hạn của TP có thể là ngắn hạn hoặc dài hạn	CP không có giới hạn xác định, không có tính hoàn trả trực tiếp.
Quyền và nghĩa vụ của người sở hữu	Trái chủ không có quyền biểu quyết tại ĐH cổ đông, không có quyền đề cử, ứng cử cũng như tham gia vào các hoạt động của công ty.	Cổ đông nói chung có quyền biểu quyết ĐHĐCĐ, quyền đề cử, ứng cử cũng như tham gia hoạt động của công ty.
Thanh toán khi công ty phá sản hoặc giải thể	Khi công ty phá sản, giải thể, TP được ưu tiên thanh toán trước cổ phiếu.	Khi công ty phá sản, giải thể, phần góp vốn của cổ đông được thanh toán sau cùng khi đã thanh toán hết các nghĩa vụ khác.

Thông qua việc so sánh cổ phiếu và trái phiếu có thể đưa ra được các nhận định cụ thể như sau:

Đối với 2 loại hình CP và TP đều được mua bán phổ biến trên thị trường chứng khoán. Chúng đều sở hữu mức độ rủi ro về giá được quyết định bởi quy định cung cầu.
CP thường được đầu tư ngắn hạn, TP đươc nắm giữ lâu hơn.
Đầu tư vào CP sẽ mang lại lợi nhuận lớn hơn, song nó cũng đi kèm với mức độ rủi ro cao hơn.
Đầu tư vào TP có mức độ rủi ro thấp hơn do mức lãi suất cố định và thường mang lại lợi nhuận thấp.

Như vậy, việc đầu tư vào CP hay TP sẽ đều phụ thuộc vào lựa chọn đầu tư của mỗi nhà đầu tư. Các nhà đầu tư sẽ cần xem xét về khả năng tài chính, thời gian cần thu hồi vốn và mức độ chấp nhận rủi ro ra sao.

Hy vọng với những chia sẻ trong bài viết trên đây đã hỗ trợ các nhà đầu tư sẽ có cái nhìn tổng quan hơn khi so sánh cổ phiểu và trái phiếu. Thực tế, mỗi loại hình chứng khoán sẽ đều mang lại những lợi ích nhất định và điều quan trọng là nhà đầu tư cần có chiến lược và lựa chọn thời điểm phù hợp và đầu tư một cách thông minh để hạn chế các mức rủi ro tối đa.

Nhà đầu tư có thể tham khảo thêm về một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang liên hệ và cung cấp đó là: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,.. Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.