[5 Tips] Rủi ro thị trường là gì? Quy định rủi ro thị trường

Rủi ro thị trường là gì? Rủi ro thị trường được hiểu cơ bản là khả năng hứng chịu một kết quả thua lỗ trong kinh doanh mà thị trường có những biến động và thay đổi ngược chiều so với dụ đoán của ngân hàng. Vậy những quy định về quản lý rủi ro thị trường là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết.

1. Rủi ro thị trường là gì?

Rủi ro thị trường là khả năng hứng chịu một kết quả thu lỗ trong kinh doanh khi mà thị trường có những biến động và thay đổi ngược chiều so với dự đoán của ngân hàng. Đối với các yếu tố rủi ro chính trên thị trường được xác điịnh qua sự chênh lệnh về lãi suất, tỷ giá, chứng khoán và giá cả hàng hóa.

Cũng căn cứ Điều 1, Thông tư 40/2018/TT-NHNN thì khái niệm rủi ro thị trường (Market Risk) được định nghĩa như sau: Rủi ro thị trường là rủi ro do biến động bất lợi của lãi suất, tỷ giá, giá vàng, giá chứng khoán và giá hàng hóa trên thị trường. Rủi ro thị trường viết tắt là RRTT.

Ví dụ thực tế:

Rủi ro lãi suất gắn với sự biến động của thị trường lãi suất, rủi ro tỷ giá gắn với sự biến động tỷ giá của đồng ngoại tệ, rủi ro về giá các tài sản tài chính (cổ phiếu, trái phiếu, các giấy tờ có giá khác,…) gắn với sự biến động của thị trường chứng khoán, rủi ro về biến động giá các hàng hóa khác như vàng, bạc, dầu mỏ, các loại nông sản,..

2. Rủi ro thị trường theo Basel II

Quy định của Basel II về Market Risk được quy định cụ thể như sau:

Market Risk phát sinh từ những thay đổi bất lợi về giá trị của các trạng thái hoặc các danh mục tài sản do những thay đổi trong giá cả thị trường, lãi suất hay tỷ giá.

Khi thực hiện giao dịch của nhà đầu tư, các ngân hàng xem xét tác động của Market Risk trực tiếp với trạng thái trong sổ kinh doanh của ngân hàng cũng như trong mối liên hệ với vai trò của ngân hàng như một trung tâm tài chính cho các khách hàng.

Rủi ro thị trường bao gồm:

Rủi ro cụ thể: Đây là rủi ro do một thay đổi bất lợi trong giá của một chứng khoán là do các yếu tố đó chỉ áp dụng chứng khoán đó hoặc tổ chức phát hành đó.

Rủi ro thị trường chung: Rủi ro của một thay đổi bất lợi trong giá thị trường được áp dụng trên tất cả các công cụ khác nhau.

3. Phân loại rủi ro thị trường

Rủi ro lãi suất: là rủi ro do biến động bất lợi của lãi suất trên thị trường đối với giá trị của giấy tờ có giá, công cụ tài chính có lãi suất và các sản phẩm phía sinh lãi suất trên sổ kinh doanh của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Rủi ro ngoại hối: là rủi ro do biến động bất lợi của tỷ giá, giá vàng trên thị trường khi ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trạng thái ngoại tệ, trạng thái vàng.
Rủi ro giá cổ phiếu: là rủi ro do biến động bất lợi của giá cổ phiếu trên thị trường đối với giá trị của cổ phiếu, giá trị chứng khoán phái sinh trên sổ kinh doanh của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Rủi ro giá hàng hóa: là rủi ro do biến động bất lợi của giá hàng hóa trên thị trường đối với giá trị của sản phẩm phái sinh hàng hóa, giá trị của sản phẩm trong giao dịch giao ngay chịu rủi ro giá hàng hóa của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận. Tải trên nền tảng IOS, ANDROID.

*Trên nền tảng IOS, ANDROID có Phần mềm Robot chứng khoán Dstock phân tích điểm mua/bán chính xác cực cao*

4. Quy định về quản lý rủi ro thị trường

a. Chiến lược quản lý Market Risk

Theo thông tư 40/2018/TT-NHNN mới nhất quy định chiến lược quản lý RRTT tối thiểu bao gồm các nội dung sau:

Mức độ trạng thái RRTT của sổ kinh doanh phải thực hiện phòng ngừa RRTT.
Nguyên tắc quản lý RRTT trong điều kiện bình thường, điều kiện biến động mạnh về giá chứng khoán, giá hàng hóa, tỷ giá, giá vàng, lãi suất theo quy định nội bộ của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Nguyên tắc áp dụng các biện pháp phòng ngừa RRTT (trong đó nêu rõ các công cụ phòng ngừa RRTT, thẩm quyền phê duyệt các biện pháp phòng ngừa RRTT)

b. Hạn mức rủi ro thị trường tối thiểu

Quy định RRTT tối thiểu bao gồm:

Hạn mức rủi ro lãi suất: Hạn mưc rủi rỏ lãi suất đối với danh mục sản phẩm giao dịch, hạn mức cho giao dịch viên, hạn mức cắt lỗ, hạn mức về tổng trạng thái rủi ro lãi suất trên sổ kinh doanh.
Hạn mức rủi ro ngoại hối: Hạn mức về tổng trạng thái ngoại tệ dương, tổng trạng thái ngoại tệ âm, trạng thái vàng, hạn chế cho giao dịch viên, hạn mức cắt lỗ.
Hạn chế rủi ro hàng hóa: Hạn mức đối với danh mục sản phẩm giao dịch, hạn mức cho giao dịch viên, hạn mức cắt lỗ.

*Một số Quy định về quản lý rủi ro thị trường*

c. Đo lường, theo dõi và kiểm soát Market Risk

Các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện đo lường, theo dõi và kiểm soát RRTT cần đảm bảo:

Có các cá nhân, bộ phận thực hiện đo lường, theo dõi và kiểm soát RRTT độc lập với đơn vị giao dịch tự doanh.
Có các cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu để đo lường, theo dõi và kiểm soát RRTT.
Phân cấp cụ thể thẩm quyền phê duyệt và thực hiện các biện pháp phòng ngừa RRTT.
Đối với các trường hợp ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sử dụng mô hình giá (Mark to Model) thì mô hình giá cũng luôn cần đó những yêu cầu đảm bảo riêng.
Khi sử dụng phương pháp, mô hình đo lường, theo dõi RRTT theo rủi ro lãi suất, rủi ro ngoại hối, rủi ro giá cổ phiếu và rủi ro giá hàng hóa phải đáp ứng được một số yêu cầu đó là: Đo lường theo tình trạng RRTT gần với từng loại tài sản tài chính, nợ phải trả tài chính và cá khoản mục ngoại bảng. Ngoài ra, tham số, giả định phải được kiểm định, điều chỉnh trên cơ sở so sánh diễn biến thực tế và kết quả khi thu được về từ các phương pháp và mô hình này.
Kiểm soát về RRTT cần phải đảm bảo những điều sau: Có cảnh báo sớm về khả năng vi phạm hạn mức RRTT, Cuối mỗi giao dịch, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng cần có những đánh giá về khả năng tuaanthur hạn mức RRTT trên cơ sở trạng thái RRTT thực tế và điều chỉnh hạn mức RRTT.
Thực hiện việc điều chỉnh hạn mức RRTT cần phải được thông báo kịp thời cho các giao dịch viên, đơn vị giao dịch và các cá nhân bộ phận có liên quan để thực hiện các giao dịch tự doanh và kiểm soát RRTT cho ngày giao dịch tiếp theo.

5. Rủi ro thị trường và vốn yêu cầu

Theo điều 18, Thông tư 41/2016/TT-NHNN thì vốn yếu cầu cho RRTT (KMR) được xác định theo công thức đó là:

*Công thức tính Vốn yêu cầu cho rủi ro thị trường*

Một số lưu ý về vốn yêu cầu về RRTT nhà đầu tư nên nắm được:

Xác định vốn yêu cầu cho RRTT, ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thì cần phải có những quy định bằng văn bản về các điều kiện, tiêu chí xác định các khoản mục thuộc phạm vị sổ kinh doanh để từ đó tính các trạng thái rủi rỏ trên sổ kinh doanh, đảm bảo tách biệt với sổ ngân hàng.

Đối với các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cần phải:

Phân biệt với các giao dịch trên sổ kinh doanh và sổ ngân hàng. Dữ liệu về giao dịch phải được ghi nhận chính xác, đầy đủ và kịp thời vào hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý rủi ro và hệ thống sổ sách kế toán của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Xác định được bộ phận kinh doanh trực tiếp thực hiện giao dịch
Giao dịch trên sổ kinh doanh và sổ ngân hàng phải được phản ánh trên hệ thống sổ sách kế toán và phải được đối chiếu với số liệu ghi nhận của bộ phận kinh doanh.
Với bộ phận kiểm toán nội bộ phải thường xuyên rà soát, đánh giá các khoản mục trên sổ kinh doanh và sổ ngân hàng.

Qua bài viết nhà đầu tư đã hiểu hơn về rủi ro thị trường là gì? Từ đó sẽ đưa ra những định hướng cũng như có những kế hoạch để quản trị rủi ro mang đến nhiều thành công cho dự án và thúc đẩy sự phát triển lớn mạnh của doanh nghiệp.

Nhà đầu tư có thể tham khảo thêm về một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang liên hệ và cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,… Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.