Tham gia thị trường chứng khoán nhà đầu tư cần tìm hiểu về các thuật ngữ cơ bản và một trong đó là Kho chứng khoán. Kho chứng khoán thường được sử dụng đối với các nhà đầu tư ưu thích rủi ro. Vậy cùng tìm hiểu kho chứng khoán là gì? Phương thức đánh kho như thế nào? Bài viết dưới đây giới thiệu chi tiết để nhà đầu tư tham khảo và vận dụng khi cần.
1. Kho chứng khoán là gì?
Kho chứng khoán bản chất đó chính là cho vay ký quỹ, tuy nhiên hình thức này không còn hạn chế như dịch vụ Margin. Danh sách cổ phiếu được vay là không hạn chế và tỷ lệ cho vay cũng sẽ rất cao, lãi suất cũng sẽ cao hơn nhiều. Khi sử dụng dịch vụ kho chứng khoán ngoài vay tiền để tăng sức mua thì nhà đầu tư có thể vay cả cổ phiếu để bán khống. Với hình thức mua bán qua kho chứng khoán đó là thỏa thuận dân sự giữa nhà đầu tư và bên cung cấp dịch vụ kho(có thể là CTCK hoặc môi giới).
Đề cập tới kho chứng khoán không thể không nhắc đến dịch vụ ký quỹ (Margin). Margin là hình thức các công ty chứng khoán cho nhà đầu tư vay tiền để mua cổ phiếu với lãi suất xác định và các mã cổ phiếu phải đạt quy định mới được cho vay. Bởi vậy đối với các nhà đầu tư mới thì đa phần đều biết đến dịch vụ Margin của các công ty chứng khoán. Có một nhánh khác của hoạt động ký quỹ này được gọi là kho chứng khoán.
Thực tế các công ty chứng khoán sẽ thường cung cấp dịch vụ đòn bẩy tài chính (Margin) cho các nhà đầu tư đây được gọi là “cho vay ký quỹ”. Khi tỷ lệ cho vay của công ty chứng khoán là 50% thì sẽ có một số trường hợp đó là công ty chứng khoán có thể cung cấp tỷ lệ cho vay cao hơn đối với một số khách hàng đặc biệt và tỷ lệ có thể lên tới 60-70%.
Đa số công ty chứng khoán có tỷ lệ vay tối đa là 50%, chỉ một số nhà đầu tư/đầu cơ chứng khoán có nhu cầu vay nhiều hơn định mức trên. Bên cạnh đó các nhà đầu tư muốn tận dụng tiền vay để gia tăng tỷ suất sinh lời của mình trong thời gian ngắn nên các nhà đầu tư tìm đến kho.
Hiện nay trên thị trường chứng khoán có rất nhiều các kho chứng khoán lớn nhỏ đang hoạt động. Khi lựa chọn kho các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về các chính sách, kho uy tín thì các chính sách rõ ràng. Đồng thời sổ của kho có chi tiết hay không sẽ là một dấu hiệu để nhà đầu tư đánh giá về kho.
Điểm lưu ý cho nhà đầu tư không phải mã cổ phiếu nào công ty chứng khoán cũng cho vay Margin. Sẽ có những cổ phiếu triển vọng (theo quan điểm của các nhà đầu tư) nhưng công ty chứng khoán không cho vay để mua bởi có thể lý do là cổ phiếu mới chuyển sàn/mới lên sàn (6 tháng đầu không được vay Margin), doanh nghiệp báo lỗ trong báo cáo tài chính gần đây nhất,….
Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới về 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ sản phẩm giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.
2. Cách thức hoạt động của kho chứng khoán
Khi sử dụng kho chứng khoán thực chất về cơ bản việc mua bán giống với nghiệp vụ vay Margin nhưng các giới hạn không có nhiều và đồng nghĩa rủi ro nhà đầu tư phải chịu là rất lớn. Cách thức hoạt động của kho chứng khoán đó là:
- Danh mục cho vay luôn mở rộng
Các kho chứng khoán có thể cho nhà đầu tư vay tiền để mua những mã chứng khoán, cổ phiếu bất kỳ mà nhà đầu tư đánh giá đó là tiềm năng. Phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa 2 bên. Tuy nhiên, điều này không thể thực hiện khi vay Margin bởi danh mục chứng khoán ký quỹ được quy định rất chặt chẽ với nhiều tiêu chí cụ thể.
Ngoài ra, kho còn có thể cho các nhà đầu tư vay những mã cổ phiếu mà công ty chứng khoán không Margin. Với việc cho vay các mã “ngoài danh mục” sẽ do các nhà đầu tư và phía kho thỏa thuận với nhau bởi đối với các cổ phiếu ngoài danh mục đôi khi vẫn được đánh giá là ít gặp rủi ro.
Trường hợp khi thị trường tăng, các công ty chứng khoán khi này còn xảy ra hiện tượng hết room margin. Tức là dù cổ phiếu vẫn nằm trong danh mục được phép vay, nhà đầu tư vẫn không thể vay do đã hết room. Còn kho chứng khoán thì vẫn có thể cho nhà đầu tư vay đối với trường hợp này.
- Tỷ lệ cho vay cao
Tỷ lệ cho vay của các kho chứng khoán thường rất cao thường dao động lên tới từ 75-80% nên các nhà đầu tư thường hay tìm tới kho. Nói chung với tỷ lệ này thì thường là cao hơn so với các công ty chứng khoán.
- Nhà đầu tư cần giao dịch gián tiếp thông quan người đại diện của kho
Cách thức hoạt động và vận hành của kho thì nhà đầu tư cần đặt lệnh mua/bán thông qua một đầu mối đó là người đại diện của kho chứng khoán. Khi 2 bên thỏa thuận mua nhà đầu tư cần mua bao nhiêu thì kho thông báo các chính sách và điều kiện rõ ràng đó là: tỷ lệ cọc, tỷ lệ yêu cầu nhà đầu tư phải bổ sung cọc, tỷ lệ bán giải chấp, lãi suất và chi phí khác nếu có.
Khác với Margin chứng khoán khi sử dụng kho chứng khoán không thể trực tiếp sử dụng tài khoản chứng khoán của mình mà sử dụng tài khoản của kho. Việc này sẽ giúp chủ kho quản lý được số tiền cho vay và đảm bảo số tiền cho vay không bị sử dụng sai mục đích. Đồng thời chủ kho có thể kiểm soát được tỷ lệ vốn gốc / vốn vay để cảnh báo các nhà đầu tư khi cần thiết.
Đặt cọc tiền gốc: Đó là ví dụ nếu nhà đầu tư muốn vay 1 tỷ đồng để mua cổ phiếu thì sẽ cần 300 triệu đồng vốn gốc (giả sử tỷ lệ vay là 70%). Nhà đầu tư khi này cần chuyển 300 triệu vốn gốc cho kho để đặt cọc.
Đối với giao dịch mua, bán. Khi này nhà đầu tư cần đặt lệnh mua/bán cổ phiếu thì báo lại cho đại diện của kho. Việc báo lệnh này cần phải được thực hiện qua tin nhắn để sau này đối chiếu.
Cụ thể như sau: Nhà đầu tư nhắn “Mua 40.000 Vinamilk giá 98”. Người đại diện kho báo đã nhận lênh, đặt lệnh tài khoản kho và báo trạng thai lệnh các nhà đầu tư. Tại mỗi phiên giao dịch thì người đại diện kho sẽ cập nhập danh mục đầu tư cho các nhà đầu tư.
Nếu nhà đầu tư sử dụng Margin của các công ty chứng khoán thì sẽ sử dụng tài khoản chứng khoán và nạp tiền vào tài khoản, tự vào app hoặc website đặt lệnh mua/bán cổ phiếu rồi tự kiếm tra các danh mục đầu tư trong app/web của công ty chứng khoán.
3. Sử dụng Margin công ty chứng khoán và đánh kho khác nhau như nào?
Dưới đây là một số điểm khác nhau khi nhà đầu tư sử dụng Margin công ty chứng khoán và đánh kho chứng khoán.
| Kho chứng khoán – Đánh kho | Margin của công ty chứng khoán |
| Có thể cho vay các cổ phiếu, chứng khoán mà công ty chứng khoán không cho vay | Danh mục các cổ phiếu cho vay ký quỹ được chọn lọc và quy định khắt khe ttheo nhiều tiêu chí |
| Tỷ lệ cho vay cao | Tỷ lệ cho vay thấp hơn của kho |
| Nhà đầu tư cần phải thực hiện chuyển tiền cho người đại diện của kho | Nhà đầu tư tự trực tiếp thực hiện các bước vào tài khoản ký quỹ của mình |
| Trong khi giao dịch nhà đầu tư cần thực hiện việc đặt lệnh với người đại diện của kho | Trong khi giao dịch nhà đầu tư đặt lệnh trực tiếp trên tài khoản chứng khoán của mình |
| Các danh mục đầu tư sẽ được người đại diện của kho thông báo và cập nhập tới các nhà đầu tư | Các danh mục đầu tư được tự động cập nhập trên tài khoản chứng khoán của các nhà đầu tư. |
4. Phương thức để đánh kho chứng khoán là gì?
Nhà đầu tư khi sử dụng đánh kho chứng khoán thì cần liên hệ với phía kho để biết về các chính sách của kho. Chính sách cần biết đó là:
- Lãi suất và loại lãi tỷ lệ bao gồm: tỷ lệ cọc, tỷ lệ gọi thêm cọc, tỷ lệ bán giải chấp.
- Sổ kho, Sổ kho mẫu trong đó có: tiền cọc đã chuyển là bao nhiêu, các cổ phiếu đang nắm giữ, tình hình lãi lỗ,… và đó là một file excel tổng hợp ghi đầy đủ thông tị về vị thế của nhà đầu tư.
Phương thức để đánh kho nhà đầu tư thực hiện theo 4 bước cơ bản như sau:
- Bước 1: Chuyển tiền cọc tới kho
Nhà đầu tư cần thực hiện chuyển tiền cọc cho người đại diện của kho bằng hình thức chuyển khoản ngân hàng. Khi đã nhận được tiền người đại diện kho sẽ báo sức mua cho nhà đầu tư.
Ví dụ cụ thể như sau: Tỷ lệ cọc của kho là 20% (tương ứng tỉ lệ cho vay là 80%) nhà đầu tư chuyển tiền cọc là 200 triệu đồng và khi đó người đại diện của kho sẽ báo sức mua là 1 tỷ đồng tới nhà đầu tư.
- Bước 2: Đặt lệnh
Khi này nhà đầu tư chỉ cần báo lệnh cho người đại diện của kho, người đại diễn sẽ tiến hàng đặt lệnh trên tài khoản của kho và sẽ báo lại trạng thái đặt lệnh cho các nhà đầu tư.
- Bước 3: Phía kho gửi :”Số kho” cập nhập tình hình về danh mục của các nhà đầu tư
Số kho đó chính là một file excel trong đó thể hện toàn bộ tình hình các danh mục của nhà đầu tư. Mỗi kho sẽ có cách trình bày sổ khác nhau, nhưng trong sổ đó sẽ bao gồm đầy đủ các thông tin cụ thể đó là: tiền đã cọc, cổ phiếu đang giữ, cổ phiếu đã bán, lãi lỗ, phí giao dịch và thuế, lãi vay.
Điểm lưu ý cho nhà đầu tư đó là cần duy trì đúng các tỷ lệ mà kho yêu cầu bởi chính những tỷ lệ này đã được thỏa thuận từ trước, nếu không đáp ứng được thì phía kho có thể bán giải chấp cổ phiếu của nhà đầu tư để thu hồi tiền vay.
- Bước 4: Rút tiền
Mỗi kho có một quy định về việc rút tiền khác nhau. Các nhà đầu tư cần hỏi kỹ về vấn đề này trước khi giao dịch. Để rút được tiền nhà đầu tư cần báo cho người đại diện của kho, kho sẽ thông báo số tiền có thể rút và thực hiện rút tiền cho nhà đầu tư trong ngày giao dịch.
Có thể thấy các bước thực hiện rất thủ công và nhà đầu tư chủ yếu làm việc với người đại diện của kho nên khi sử dụng đánh kho nhà đầu tư cần phải tìm hiểu kỹ và tìm đến kho uy tín đó là việc quan trọng.
Trên đây là chi tiết về kho chứng khoán là gì, kho cổ phiếu là gì? đánh kho cổ phiếu là gì? Hy vọng với những thông tin hữu ích chia sẻ trên giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về kho cổ phiếu để từ đó có những lựa chọn tốt nhất khi tham gia thị trường chứng khoán.
Nhà đầu tư tham khảo một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,…. Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.
