ETF trong chứng khoán là gì? ETF là thuật ngữ trong thị trường chứng khoán mà các nhà đầu tư đều quan tâm bởi đây chính là loại chứng chỉ quỹ có tính an toàn cao và đem lại lợi nhuận ổn áp. Vậy để hiểu rõ hơn ETF trong chứng khoán là gì? Ưu nhược điểm như nào? Bài viết dưới đây chúng tôi chia sẻ cụ thể để nhà đầu tư tham khảo.
1. ETF trong chứng khoán là gì?
ETF trong chứng khoán là một quỹ đầu tư mô phỏng theo biến động của chỉ số chứng khoán hoặc trái phiếu. ETF thường được niêm yết và giao dịch trên Sở Giao Dịch chứng khoán tương tự như cổ phiếu và đây được xem là một cách đầu tư chứng khoán thụ động. Quỹ ETF là viết tắt bởi Exchange Traded Fund hay còn gọi là Quỹ hoán đổi danh mục ETF – đây là quỹ hoạt động mô phỏng theo sự biến động của một chỉ số tham chiếu như chỉ số chứng khoán, hàng hóa hoặc một loại tài sản nào đó.
ETF trong chứng khoán góp phần đa dạng hóa sản phẩm chứng khoán, cũng như cung cấp thêm công cụ cho các nhà đầu tư. Giấy chứng nhận sở hữu một phần ETF của nhà đầu được gọi là chứng chỉ ETF. Quỹ ETF mang đặc diểm của một quỹ đầu tư và đặc điểm của một cổ phiếu thông thường khi được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán.
Được ra đời ở Mỹ vào đầu những năm 1990, ETF hiện nay đã phát triển một cách nhanh chóng và tổng tài sản các quỹ ETF đã vượt xa rất nhiều so với mô hình các quỹ truyền thống. Riêng tại Mỹ, theo số liệu cập nhập đến T03/2019 đã có 2.238 quỹ ETF với tổng số tài sản quỹ lên hơn 3.8 tỷ ngàn tỷ USD, chủ yếu là các quỹ ETF đầu tư mô phỏng chỉ số cổ phiếu.
Hiện tại có 3 loại quỹ ETF trong chứng khoán phổ biến đó là:
- Quỹ ETF cổ phiếu: Quỹ này mô phỏng các bộ chỉ số cổ phiếu như: chỉ số VN100 hoặc chỉ số S&P 500
- Quỹ ETF trái phiếu: Quỹ này mô phỏng các bộ chỉ số trái phiếu đó là: trái phiếu chính phủ Mỹ, trái phiếu đô thị hay các trái phiếu sinh lời cao.
- Quỹ ETF theo ngành: Quỹ này mô phỏng môt ngành hay một lĩnh vực sản xuất cụ thể như: Công nghệ thông tin hay các loại hàng hóa.
+ Tại thị trường chứng khoán Việt Nam có 4 quỹ ETF bao gồm đó là:
- Quỹ FTSE Vietnam Index ETF.FTSE Vietnam Index ETF đây là quỹ đầu tư chỉ số đầu tiên tại Việt Nam và được Deutsche Bank AG thành lập vào ngày 15/01/2008 số vốn bao đầu là 5.1 triệu USD.
- Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF..
- Quỹ iShares MSCI Frontier 100 ETF…
- Quỹ ETF VFMVN30 – đây là quỹ đang giao dịch phổ biến nhất và được niêm yết trên sàn chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh với mã chứng khoán E1VFVN30.
2. Đặc điểm của ETF trong chứng khoán
Đặc điểm nổi bật của Quỹ hoán đổi danh mục ETF trong chứng khoán đó là:
- Đối tượng tham gia giao dịch đa dạng dù là các nhà đầu tư nhỏ lẻ
- ETF trong chứng khoán được mua bán theo thời gian thực của phiên giao dịch. Bởi nó cũng được giao dịch như một cổ phiếu riêng lẻ.
- ETF có tính thanh khoản nhưng phụ thuộc vào chỉ số trong nhóm. Nên có những ETF có tính thanh khoản rất tốt, cũng có một số ETF không tốt.
- Hầu hết các quỹ ETF hiện nay đều là những quỹ hoạt động dựa trên chỉ số tham chiếu tiêu biểu S&P500
- Liên tục thay đổi Giá của một cổ phiếu ETF
- Một quỹ ETF có thể sở hữu hàng nghìn cổ phiếu trong ngành hoặc tập trung vào một lĩnh vực cụ thể.
- Các nhà đầu tư cá nhân dễ được thu hút bởi quỹ ETF vì chi phí thấp hơn so với những cổ phiếu quỹ tương hỗ.
3. Cách thức hoạt động của quỹ ETF trong chứng khoán
Đối với quỹ ETF được giao dịch trên thị trường chứng khoán gần với giá trị tài sản ròng (NAV) trong suốt phiên giao dịch. Hoạt động của các quỹ ETF dựa trên một chỉ số tham chiếu, chỉ số chứng khoán hoặc chỉ số trái phiếu. Dưới đây là một số chia sẻ về cách thức hoạt động của quỹ ETF:
- Có 3 thành phần chính tham gia vào hoạt động của quỹ ETF đó là các quỹ ETFs, Người được ủy quyền (Athorized Participants – APs, Chỉ số được mô phỏng (Thị trường chứng khoán, vàng, bđs,…). Khi đầu tư vào quỹ ETF chính là hình thức giao dịch chứng chỉ quỹ (CCQ) của ETF, hay chính là hình thức mua bán 1 cổ phiếu riêng lẻ do 1 công ty phát hành.
- Tại thị trường sơ cấp, quỹ ETF không bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ trực tiếp cho các nhà đầu tư mà chỉ phát hành theo lô lớn. Tại Việt Nam, một lô đơn ETF trên thị trường sơ cấp gồm tối thiểu 100.000 chứng chỉ quỹ ETF.
- Nhà đầu không mua lô đơn vị quỹ bằng tiền mà thay vào đó sẽ mua các lô đơn vị quỹ ETF bằng danh mục chứng khoán cơ cấu – mô phỏng theo danh mục của chỉ số tham chiếu đã được chấp nhận. Các nhà đầu tư mua trực tiếp các lô đơn vị quỹ thường là các tổ chức đầu tư và các thành viên lập quỹ.
- Khi đã mua được các lô đơn vị quỹ, nhà đầu tư có thể chia nhỏ ra và bán các chứng chỉ quỹ ETF trên thị trường thứ cấp. Các nhà đầu tư khác mua các đơn vị quỹ riêng lẻ thay vì mua lô lớn trên thị trường sơ cấp.
- Để bán chứng chỉ quỹ ETF trong chứng khoán nhà đầu tư có hai sự lựa chọn đó là (i) bán chứng chỉ quỹ riêng lẻ cho các nhà đầu tư khác trên thị trường thứ cấp, (ii) bán các lô đơn vị quỹ và ngược lại cho quỹ ETF.
Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới về 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 sản phẩm công cụ giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.
4. Một số lợi ích ưu việt khi đầu tư quỹ ETF
- Lợi ích của quỹ ETF đa dạng hóa danh mục đầu tư:
ETF được cấu thành từ danh mục cổ phiếu mô phỏng, danh mục cổ phiếu của chỉ số tham chiếu, khi nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ ETF có nghĩa là đang nắm giữ một danh mục có tỷ trọng giống như chỉ số mà quỹ ETF đang mô phỏng.
- Khi tham gia ETF không cần phải hiểu biết về từng cổ phiếu
Đầu tư vào từng mã chứng khoán riêng biệt đòi hỏi cần nhiều thời gian để phân tích cổ phiếu và thời điểm giao dịch. Sẽ khó khăn khi số lượng cổ phiếu niêm yết ngày càng tăng lên. Song bên cạnh đó, khi đầu tư vào quỹ ETF giúp nhà đầu tư không cần phải tiềm hiểu thông tin về từng cổ phiếu một cách cụ thể.
- Có tính linh hoạt và thanh khoản
Các loại hình đầu tư khác như bất động sản hay vàng thì cần phải vốn lớn và không dễ bán ngay khi cần còn đầu tư vào quỹ ETF và hiện thực hóa lợi nhuận rất thuận tiện, bất cứ khi nào bằng cách mua/bán chứng chỉ quỹ thông qua chính công ty quản lý quỹ.
- Thu hút vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài
ETF có thể coi là cách nhanh nhất để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Do cơ chế quỹ mở, nên nhà đầu tư nước ngoài không bị hạn chế sở hữu số lượng chứng chỉ quỹ ETF nắm giữ. Chính thông qua quỹ ETF các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ gián tiếp sở hữu những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa mà không thể mua được trực tiếp.
Điểm lưu ý: Nhà đầu tư nước ngoài không nhận lại những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa này khi thực hiện các lệnh hoán đổi bán ETF, vì công ty quản lý quỹ sẽ bán phần vượt tỷ lệ sở hữu nước ngoài và hoàn trả nhà đầu tư tiền mặt tương ứng,…..
5. Ưu điểm và nhược điểm của ETF trong chứng khoán
a. Ưu điểm của quỹ ETF là gì?
Quỹ ETF có tính hiệu quả về mặt chi phí, quỹ được quản lý theo kiểu thụ động nên chi phí quản lý thấp hơn so với các quỹ chủ động. Nhờ vào việc nhà đầu tư không phải mua/bán cổ phiếu thường xuyên nên đã tiết kiệm được một khoản chi phí hiệu quả trong quá trình giao dịch.
- Đa dạng hóa
Một quỹ ETF sẽ thường đầu tư vào nhiều cổ phiếu theo chỉ số, ví dụ như VN30. Và quỹ ETF trong chứng khoán cho phép nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục đầu tư để giúp bảo vệ danh mục đầu tư trước biến động của thị trường. Khi mua ETF đây là một lựa chọn an toàn cho những nhà đầu tư mới bắt đầu đầu tư vào thị trường chứng khoán, không đòi hỏi quá hiểu biết chuyên sâu cụ thể vào từng cổ phiểu.
- Thuận tiện và rất minh bạch, linh hoạt
Quỹ ETF trong chứng khoán sẽ cung cấp các lợi ích như đầu tư vào cổ phiếu. Nhà đầu tư có quyền truy cập vào tất cả các tính năng đã có sẵn, gồm có lệnh mua/bán, giao dịch ký quỹ, lệnh cắt lỗ, lệnh giới hạn,…. Mọi khoản nắm giữ của quỹ sẽ đều được công khai mỗi ngày. Từ đó giúp nhà đầu tư theo dõi chặt chẽ được danh mục của mình. Ngoài ra, việc đầu tư vào một rổ chứng khoán cũng hạn chế hiện tượng thị trường bị lạm dụng, thao túng.
Quỹ ETF trong chứng khoán có tính linh hoạt đó là cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua và bán vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày và chỉ kết thúc khi thị trường đóng cửa.
b. Nhược điểm của quỹ ETF là gì?
- Không khớp với chỉ mục
Bởi nhà đầu tư vẫn phải trả phí quản lý quỹ ETF trong chứng khoán nên khiến lợi tức đầu tư không bao giờ khớp chính xác với chỉ số mà ETF mô phỏng. Giá mua và bán cổ phiếu của nhà đầu tư trong quỹ cũng có thể thay đổi so với giá trị tài sản ròng của chỉ số cơ sở và làm giảm lợi tức. Nên nhà đầ tư cần phải đánh giá chi phí phải trả trước khi mở vị thể ETFs.
- Lợi tức thấp hơn đầu tư cổ phiếu
Mức lãi từ cổ tức có thể sẽ thấp hơn nếu mua các cổ phiếu riêng lẻ, do đây là trung bình mức cổ tức của tất cả các công ty trong ETF.
- Rủi ro biến động
Sự đa dạng hóa mà một quỹ ETF trong chứng khoán cung cấp, khoản đầu tư vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi sự biến động trên thị trường và thua lỗ trong thị trường giá xuống. Và rủi ro này cũng có thể tăng lên cùng với sự chuyên môn hóa của ETF – quỹ tập trung vào một thị trường ngách nhỏ có khả năng biến động mạnh hơn so với một quỹ lớn hơn, rộng hơn.
- Chênh lệch giá
Các quỹ hoán đổi danh mục ETF luôn cố gắng theo sát giá của những tài sản cơ sở, nhưng việc chênh lệch giá vẫn có thể xảy ra. Các danh mục đầu tư của quỹ ETF có thể sai lệnh với danh mục chứng khoán cầu thành chỉ số tham chiếu..
6. So sánh quỹ ETF và quỹ mở
Quỹ mở đó là quỹ được góp vốn bởi nhiều nhà đầu tư có cùng mục tiêu đầu tư và được quản lý chuyên nghiệp bởi công ty quản lý quỹ:
- Điểm giống nhau giữa quỹ ETF trong chứng khoán và quỹ mở đó là chứng chỉ quỹ liên tục được phát hành và mua lại một cách không giới hạn.
- Điểm khác nhau được thể hiện bảng dưới đây:
| Quỹ ETF | Quỹ mở |
| Bên cạnh thị trường sơ cấp, nhà đầu tư có thể mua, bán chứng chỉ quỹ thông qua sàn giao dịch chứng khoán (thị trường thứ cấp), quỹ ETF được niêm yết và giao dịch giống như một cổ phiếu trên sàn | Nhà đầu tư của quỹ mở chỉ có thể mua, bán trực tiếp chứng chỉ quỹ thông qua công ty quản lý quỹ (thị trường sơ cấp) |
| Quỹ ETF thường mô phỏng chỉ số, chiến lược đầu tư thụ động. | Quỹ mở thường có chiến lược đầu tư chủ động, chứng khoán đầu tư được lựa chọn một cách cẩn trọng. |
| Quỹ ETF có chi phí hoạt động thấp hơn. Phí quản lý quỹ thấp do hoạt động đầu tư thụ động theo chỉ số. | Quỹ mở có chi phí hoạt động cao hơn quỹ ETF. Phí quản lý quỹ cao hơn do có sự quản lý chủ động của đội ngũ đầu tư. |
| Giá chứng chỉ quỹ được xác định bởi các giao dịch trong ngày và được giữ bám sát theo giá trị tài sản ròng/ đơn vị quỹ. | Giá chứng chỉ quỹ được xác định là giá trị tài sản ròng trên một đơn vị quỹ tại ngày giao dịch |
7. Các yếu tố để đầu tư chứng chỉ quỹ ETF phù hợp
Để đầu tư vào ETF trong chứng khoán phù hợp nhà đầu tư cần cân nhắc một số yếu tố sau:
- Nhà đầu tư muốn thu được lợi nhuận cao và đã có sự chuẩn bị tinh thần cho việc mức lợi nhuận này cũng có thể thấp hơn kỳ vọng hoặc thậm chí nhà đầu tư có thể bị lỗ khi đầu tư
- Cần hiểu đúng về cách tính tỉ suất sinh lời của quỹ cũng như các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tỉ suất sinh lời.
- Tìm hiểu kỹ về những rủi ro đi kèm khi đầu tư vào chứng khoán
- Xác định cụ thể đầu tư dài hạn để giảm thiểu những rủi ro xảy ra trong đầu tư ngắn hạn.
Bài viết trên giới thiệu tới nhà đầu tư về ETF trong chứng khoán là gì? ETF trong cổ phiếu, Các lợi ích và ưu nhược điểm của ETF. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên giúp nhà đầu tư hiểu rõ về quỹ ETF trong chứng khoán và những tiềm năng rủi ro khi đầu tư vào quỹ ETF.
Nhà đầu tư có thể tham khảo thêm một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,….Hãy truy cập trực tiếp website: chungkhoanlagi.vn hoặc hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.
