[6 CHI TIẾT] Chỉ số chứng khoán là gì? Các chỉ số chứng khoán quan trọng nhà đầu tư nên biết?

Khi đầu tư chứng khoán việc hiểu về các chỉ số là điều rất quan trọng qua đó nhà đầu tư sẽ hiểu và có thể nhìn nhận được tình hình chung và đưa ra những giao dịch sáng suốt hơn. Vậy chỉ số chứng khoán là gì? Các chỉ số chứng chứng khoán quan trọng tiêu biểu nào trên thế giới cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Tìm hiểu Chỉ số chứng khoán là gì?

Chỉ số chứng khoán hay chính là Stock index và là một nhóm cổ phiếu được sử dụng để đưa ra chỉ báo về một lĩnh vực, sàn giao dịch hoặc nền kinh tế. Các chỉ số chứng khoán được tạo thành từ một số cổ phiếu hàng đầu từ một sàn giao dịch nhất định.

Hiểu theo một cách khác Stock index (chỉ số index) tổng hợp và tính toán giá cổ phiếu trung bình của công ty lớn nhất trong nhóm cổ phiếu và nó thể hiện giá trị của nhóm cổ phiếu này, cũng hiệu suất hiện tại và trước đó của chúng. Chỉ số này thể hiện hiệu suất hoạt động của nhiều thực thể khác nhau cụ thể đó là:

• Các quốc gia: Chỉ số chứng khoán Đức DAX30, chỉ số chứng khoán Mỹ S&P 500, chỉ số chứng khoán Pháp CAC40, chỉ số chứng khoán Nhật JP225(Nikkei 225).
• Về lĩnh vực kinh tế: chỉ số chứng khoán NASDAQ đại diện cho cổ phiếu và các công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ.

2. Ưu nhược điểm của chỉ số chứng khoán

Nhà đầu tư nên giao dịch chỉ số Stock Index bởi đây là lựa chọn thay thế thị trường tài chính tuyệt vời. Bên cạn đó, các chỉ số Stock Index sở hữu các ưu điểm vượt trội đó là:

• Giao dịch theo xu hướng của thị trường tổng thế
• Các danh mục đầu tư được tự động, đa dạng hóa so với thị trường chứng khoán
• Áp dụng được nhiều chiến lược giao dịch trên nhiều khung thời gian khác nhau
• Chỉ số chứng khoán (Stock Index) là thị trường tài chính lâu đời và rất khó có thể thao túng giá
• Có thế giao dịch với các thị trường tài chính nối tiếng như: FTSE100 của Anh, SP500 của Mỹ, DAX30 của Đức.
• Khả năng giao dịch dài hạn.

Một số nhược điểm đó là:

• Sẽ có một vài chỉ số chứng khoán có tính thanh khoản thấp hơn các thị trường tài chính khác như Forex
• Phí giao dịch của các chỉ số Stock Index ít nhà đầu tư có thể sẽ cao hơn
• Khung giờ thực hiện giao dịch bị giới hạn
• Thời gian thị trường đóng cửa kéo dài nên có thể khoảng cách giá của chúng sẽ nhiều hơn Forex.

3. Các phương thức tính chỉ số chứng khoán

Nhà đầu tư có thể sử dụng các phương thức sau để tính chỉ số này:

• Tính chỉ số dựa trên giá

Đây là cách tính chỉ số theo số trung bình cộng của giá hiện tại. Giá chỉ số sẽ thay đổi theo giá của các cổ phiếu nằm trong đó. Tuy nhiên, hiện tại chỉ có chỉ số chứng khoán DJIA và Nikkei là đang được tính theo phương pháp này.

Sử dụng cách tính này sẽ có nhược điểm đó là nó không tính cổ phiếu chia tách. Cổ phiếu nếu có giá cao hươn sẽ có trọng số lớn hơn trong chỉ số chứng khoán cho dù đó là công ty mới mở với giá trị vốn hóa nhỏ hay là một công ty to với tốc độ tăng trưởng mạnh.

• Tính chỉ số dựa trên giá trị thị trường

Cách tính này sẽ là tính giá trị thị trường ban đầu (giá trị vốn hóa) của các cổ phiếu nằm trong chỉ số chứng khoán. Sau đó, sử dụng giá trị này làm giá trị ban đầu của chỉ số. Cổ phiếu của công ty có vốn hóa lớn sẽ có nhiều tác động đến giá trị của chỉ số chứng khoán hơn cổ phiếu của các công ty nhỏ.

• Tính chỉ số không dùng trọng số

Với cách tính chỉ số không dùng trọng đó là tất cả cổ phiếu trong chỉ số Index sẽ có giá trị tương đương nhau, dù mức giá hay giá trị thi trường của chúng cao thấp khác nhau. Nên số tiền đầu tư cho mỗi cổ phiếu trong chỉ số Index cũng bằng nhau.

Sự thay đổi của chỉ số Stock Index theo số trung bình cộng của các phần trăm thay đổi trong giá cổ phiếu. Dù giá của các cổ phiếu như thế nào thì phần trăm thay đổi của chúng vẫn giống nhau. Từ đó nhà đầu tư có thể tính chỉ số chứng khoán với số trung bình cộng hoặc trung bình nhân của từng phần trăm thay đổi giá.

4. Phân tích chỉ số Stock Index

Nhà đầu tư khi thực hiện phân tích chỉ số Stock Index sẽ xác định được mức độ rủi ro bởi :

• Trường hợp chỉ số Stock Index chính tăng thì nhà đầu tư đang đầu tư vào các tài sản tương đối rủi ro từ là đầu vào cổ phiếu.
• Trường hợp mức độ chấp nhận rủi ro tăng lên nhu cầu đầu tư vào các tài sản trú ẩn an toàn như Vàng, Đồng Franc Thụy Sỹ hay Yên Nhật có thể giảm

Trên thực tế khi chỉ số thị trường chứng khoán tăng là thể hiện nền kinh tế của một quốc gia đang ngày càng hấp dẫn, làm tăng nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài với tiền tệ của quốc gia đó.

Bởi các chỉ số Stock Index phản ánh xu hướng của thị trường dài hạn nên sử dụng phân tích cơ bản sẽ hiệu quả hơn. Nhà đầu tư chỉ nên dùng phân tích kỹ thuật để xác định điểm vào và thoát lệnh giao dịch.

Ngoài ra, một trong những công cụ phân tích cơ bản rất quan trọng vô cùng cần thiết đó là PMI Index (chỉ số quản lý thu mua) chính là chỉ báo nhanh. PMI – là phương pháp khảo sát, thu nhập thông tin liên quan đến kỳ vọng của các nhà quản lý thu mua trong một phân khúc, điều kiện kinh doanh nhất định.

Khi khảo sát thực tế cho thấy PMI phổ biến nhất là PMI sản xuất. Chỉ số PMI luôn được công bố hàng tháng tại Mỹ, Châu Âu, Trung Quốc – nền inh tế quan trọng nhất. Ngoài ra, cũng có thêm các chỉ số quan trọng khác đó là: Doanh số bán lẻ, Mức tăng lương, Lạm Phát, Sức mua, Tâm lý người tiêu dùng.

Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương sẽ được hỗ trợ sử dụng phần mềm Robot chứng khoán Dstock và phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ sản phẩm hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận. Tải trên IOS, ANDROID.

5. Chi tiết giao dịch chỉ số chứng khoán với đầu tư cổ phiếu và với giao dịch Forex

a. Giao dịch chỉ số chứng khoán với đầu tư cổ phiếu

Rất nhiều nhà đầu tư lựa chọn giao dịch chỉ số chứng khoán hơn là đầu tư cổ phiếu

• Khi đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với các rủi ro liên quan đến một công ty nhất định và ngược lại khi giao dịch chỉ số danh mục đầu tư của nhà đầu tư sẽ được đa dạng hóa hơn vì một chỉ số chứng khoán đại diện cho 10 đến hàng trăm cổ phiếu khác nhau.
• Theo nhiều khảo sát cho thấy giao dịch chỉ số đem lại nhiều lợi nhuận hơn đầu tư cổ phiếu riêng lẻ. Điều này rất dễ hiểu bởi các chỉ số chứng khoán thường đa dạng hóa danh mục đầu tư theo từng ngành, từng khu vực địa lý.
• Nhà đầu tư nếu chỉ giao dịch chỉ số chứng khoán CFD, thì có thể dùng đòn bẩy để tăng khối lượng giao dịch lên nhiều lần so với mức ký quỹ ban đầu. Khi đầu tư cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ có thể mua hoặc giữ bán lại với giá cao hơn, nhưng khi giao dịch chỉ số CFD nhà đầu tư có thể mua (cho đến khi nó tăng giá trị rồi bán kiếm lời) hoặc bán (cho đến khi nó giảm ía trị thì đóng lệnh giao dịch với mức giá thấp hơn để kiếm lời).
• Giao dịch bán CFD (cổ phiếu CFD và chỉ số chứng khoán CFDs) là những lựa chọn đầu tư tốt hơn bán một cổ phiếu riêng lẻ bởi các lệnh quản trị rủi ro như stop loss dễ sử dụng với giao dịch CFD hơn. Như vậy hạn chế rủi rỏ trong hệ thống giao dịch và là công cụ quan trọng để quản trị rủi ro hiệu quả.

b. Giao dịch chỉ số chứng khoán thế giới với giao dịch Forex

Trên thực tế, cả 2 thị trường tài chính này đều đem về lợi nhuận cao, giao dịch trên thi trường nào đều phụ thuộc vào chiến lược đầu tư của nhà đầu tư.

Forex là lựa chọn đầu tư mang đến nhiều thách thức hơn vì nhà đầu tư sẽ cần phải dự đoán hướng đi của một cặp tiền tệ riêng lẻ. Hướng đi của cặp tiền tệ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố và có tính biến động cao.

Giao dịch chỉ số chứng khoán thế giới thì nhà đầu tư chỉ cần dự đoán hướng đi của thị trường tổng thế (chứ không phải một cổ phiếu riêng lẻ).

Giao dịch Forex phù hợp với các scalper đầu tư ngắn hạn bởi tính biến động cao và mức spread thấp. Còn với giao dịch chỉ số chứng khoán thế giới đặc biệt là các chỉ số chứng khoán có mức spread cao thì sẽ phù hơp với các traderr giao dịch dài hạn.

6. Các chỉ số chứng khoán Việt Nam và các chỉ chứng khoán quốc tế

a. Các chỉ số chứng khoán Việt Nam

• VN-Index

VN-Index là chỉ số đại diện cho thị trường chứng khoán Việt Nam và phản ánh mức độ biến động giá của tất cả các mã chứng khoán trên sàn HOSE so với thời điểm gốc.

• VN30

Chỉ số VN30 sẽ thể hiện mức độ thay đổi giá của rổ cổ phiếu VN30 – nhóm 30 doanh nghiệp hàng đầu trên sàn HOSE và chỉ số này cũng phản ánh khoảng 80% giá trị toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam.

Các tiêu chí doanh nghiệp cần đáp ứng để vào được nhóm VN30 đó là: Tỷ lệ vốn hóa, Tỷ lệ free-float, Tính thanh khoản. Trong chỉ số này có một số mã cổ phiếu tiêu biểu đó là: HPG (CTCP Tập đoàn Hòa Phát), SSI (CTCP Chứng khoán SSI), FPT (công ty cổ phần FPT),..

• HNX – Index

Đây là chỉ số biểu thị mức biến động giá của toàn bộ các cổ phiếu được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (Sàn HNX). Các mã tiêu biểu được niêm yết trên dàn HNX bao gồm: IDC (Tổng công ty IDICO – CTCP), SHS (CTCP Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội), BTS (CTCP Xi măng Vicem Bút Sơn),…

• HNX30

Chỉ số này tương tự như VN30, HNX30 sẽ phản ánh thay đổi về giá của nhóm cổ phiếu HNX30, đó là 30 công ty có vốn hóa lớn nhất trên sàn HNX. Một số đại diện của nhóm này đó là: MBS (Chứng khoán MB), L14 (CTCP Licogi 14),…

• UPCOM

UPCOM là chỉ số thể hiện mức độ dao động của toàn bộ cổ phiếu được niêm yết trên sàn UPCOM. Đây là sàn chứng khoán dành riêng cho các doanh nghiệp không đủ điều kiện niêm yết trên 2 sàn HNX và HOSE. Các mã tiêu biểu của của nhóm này đó là: VGI (Tổng Công ty cổ phần Đầu Tư Quốc Tế Viettel), ABI (CTCP Bảo Hiểm Ngân hàng Nông Nghiệp),…

• VNX50

Chỉ số VNX50 là chỉ số phản ánh biến động giá của 50 mã cổ phiếu hàng đầu thị trường, được xét trên cả hai sàn HSX và HNX. Chỉ số này cũng được lựa chọn làm tham chiếu cho quỹ ETF SSIAM VNX50 của công ty quản lý quỹ SSI.

Một số cổ phiếu tiêu biểu đại diện của nhóm đó là: VRE (Công ty Cổ Phần Vincom Retail), VCI (Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt),..

• VN100

VN100 là chỉ số biểu thị cho sự thay đổi giá của 100 mã cổ phiếu lớn nhất được niêm yết trên sàn HOSE. Trong đó 70 mã nằm trong nhóm VNMidcap và 30 mã thuộc VN30. Các mã cổ phiếu trong nhóm này sẽ được xem xét trên 3 yếu tố đó là: thanh khoản, tỷ lệ vốn hóa và tỷ lệ free-float.

BID(Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam), MSN (CTCP Tập đoàn Masan), BVH (Tập đoàn Bảo Việt),… đó là những cổ phiếu đại diện của nhóm VN100.

• VNMidcap

Đây là chỉ số phản ảnh mức độ biến động giá của 70 công ty có mức vốn hóa vừa được niêm yết trên sàn HSX. Các cổ phiếu tiêu biểu trong nhóm này đó là: APH (CTCP Tập đoàn An Phát Holdings), CTD (CTCP Xây dựng Coteccons), HSG (CTCP Tập đoàn Hoa Sen),…

• VNSmallcap

Với chỉ số VNSML thể hiện cho thấy mức độ thay đổi giá của các cổ phiếu còn lại trong nhím VNAShare sau khi đã lọc ra nhóm VN100. Các mã cổ phiếu tiêu biểu trong nhóm đó là: AGR (CTCP Chứng khoán Agribank), BCG (CTCP Bamboo Capital),….

• VNFin Lead

Chỉ số VNFin Lead là chỉ số đo lường biến động của nhóm cổ phiếu các ngành tài chính với điều kiện sàng lọc khắt khe về vốn hóa, thanh khoản, tỷ suất quay vòng. Và hiện hay VNFin Lead đang được quỹ ETF FUESSVFL – SSIAM VNFIN LEAD lấy làm chỉ số tham chiếu. Một số cổ phiếu tiêu biếu đó là: TPB (Ngân hàng TMCP Tiên Phong), VND (Chứng khoán VnDirect),…

• VNFin Select

VNFin Select là cũng là một chỉ số đo lường sự thay đổi giá của các mã cổ phiếu ngành tài chính. Nhưng khác với VNFin Lead, VNFin Select có điều kiện sàng lọc thaaps hơn và cũng chưa có quỹ ETF nào lựa chọn chỉ số này để làm tham chiếu. Một số mã cổ phiếu tiêu biểu của nhóm này đó là: CTG (Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam), VCB (Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam),…..

• VNAllShare

Chỉ số VNAllShare sẽ phản ánh sự thay đổi giá của một nhóm cổ phiếu được sàng lọc kỹ càng qua 4 tiêu chí đó là: Tư cách, Tỷ lệ vốn hóa, Tỷ lệ free-Float, Mức thanh khoản. Với chỉ số này khả phản ánh tới 80% thị trường, cũng tương đương 90% khối lượng giao dịch và nó khắc phục được một số điểm yếu của VN-Index.

• Chỉ số VN Diamond hay chính là chỉ số các cổ phiếu Kim Cương Việt Nam

Chỉ số VN Diamond là chỉ số phản ánh biến động của 10 – 20 cổ phiếu thỏa mãn những tiêu chí liên quan tới vốn hóa, thanh khoản, tự cách cổ phiếu, tỷ lệ nắm giữ của nhóm nhà đầu tư nước ngoài. Các mã cổ phiếu tiêu biểu trong nhóm này đó là: CTG, TPB, TCB, FPT, MWG,….

VN Diamond cũng chỉ số được dùng làm chỉ số tham chiếu cho quỹ ETF FUEVFVND (tên đầy đủ là DCVFMVN Diamond) của công ty quản lý quỹ Dragon Capital.

• VNX AllShare

Chỉ số VNX AllShare thể hiện sự thay đổi về giá của một nhóm cổ phiếu thỏa mãn với một số điều kiện sàng lọc nhất định, được niêm yết trên cả 2 sàn đó là HOSE và HNX (khác so với VN AllShare chỉ xét các cổ phiếu thuộc sàn HOSE). Đây cũng là chỉ số có tính đại diện nhất cho toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam.

• VNSI

Chỉ số VNSI – Vietnam Sustainability Index là chỉ số giá đại diện cho các công ty có sự phát triển bền vững nhất, thuộc sàn HOSE và nằm trong nhóm VN100. Nhà đầu tư có thể sử dụng chỉ số VNSI này như một tham khảo cho mục tiêu đầu tư quỹ ETF. Một số mã cổ phiếu điển hình đó là VIC (Vingroup), VJC (Vietjet Air),…

b. Các chỉ số chứng khoán quốc tế 

Ngoài các chỉ số chứng khoán trong nước của Việt Nam, nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu và quan tâm tới các chỉ sổ chứng khoán quốc tế trên thế giới bởi sự biến động của chúng cũng có hể tác động đến tâm lý của nhà đầu tư trong nước. Từ đó thị trường chứng khoán nội địa cũng sẽ bị ảnh hưởng. 

Chỉ số chứng khoán Mỹ 

• S&P 500

Chỉ số S&P500 là chỉ số phản ánh sự thay đổi giá của 500 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất tại Mỹ và các cổ phiếu thuộc nhóm này tiêu biểu đó đó là: AAPL (Apple), AMZN (Amazon),…

• Dow Jones

Chỉ số Dow Jones là chỉ số thể hiện bình quân công nghiệp DJIA, chỉ số này sẽ thể hiện cho thấy sự biến động giá cổ phiếu của 30 doanh nghiệp hàng đầu nước Mỹ. Một số cố phiếu đại diện đó là NIKE (Nike), CCOLA (Coca-cola), MSFT (Microsoft),.. 

• NASDAQ

Cũng tương tự như VN-Index, HNX – Index tại Việt Nam, NASDAQ là chỉ số giá và đại diện cho toàn bộ cổ phiếu được niêm yết trên sàn NASDAQ, Mỹ. Qua đây nhà đầu tư sẽ thấy được mức thay đổi giá của toàn bộ cổ phiếu trên sàn.  Các mã cổ phiếu điển hình đó là TSLA (Tesla), NFLX, GOOGL (Google),… 

• NYSE Composite

Đây là chỉ số thể hiện biến động giá của toàn bộ cổ phiếu được niêm yết trên sàn New York. Qua đó, nhà đầu tư có thể nhận thấy được xu hướng chung của sàn này và có những quyết định đầu tư phù hợp. Các mã cổ phiếu tiêu biểu cùa nhóm này đó là: WMT (Wanmart), TWTR (Twitter),..

• Russell 2000

Đây là chỉ số phán ánh sự thay đổi về giá của 2000 doanh nghiệp có vốn hóa nhỏ nhất tại thị trường Mỹ. Dù chỉ là phản ánh biến động giá cổ phiếu của những công ty nhỏ nhưng chỉ số này cũng được khá nhiếu nhà đầu tư trong nước và nước ngoài quan tâm. Một số cổ phiếu tiêu biểu thuộc Russell 2000 đó là: ADTN (Adtran Inc), EVER (EverQuote, Inc),…

Chỉ số chứng khoán Châu Âu

• FTSE 100

Chỉ số FTSE 100 là chỉ số giá của 100 cổ phiếu bluechip có mức vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Anh. Cùng giống như Dow Jones hay S&P 500 trên thị trường chứng khoán Mỹ, FTSE 100 được nhiều các nhà đầu tư chứng khoán tham khảo. Có thể kể tới như ULVR (Unilever), AZN (AstraZeneca), … là những cái tên tiêu biểu của danh sách này. 

• CAC 40 

Chỉ số CAC 40 là chỉ số phản ánh biến động giá của 40 cổ phiếu thuộc các công ty có mức vốn hóa lớn nhất trên thị trường chứng khoán Pháp. Đây cũng được coi là chỉ số đại diện tiêu biểu nhất cho thị trường này. Các mã cổ phiếu tiêu biểu của chỉ số này đó là: MC (LVMH), RMS (Hermes),…

Chỉ sổ chứng khoán châu Á

• Hang Seng 

Chỉ số Hang Seng là chỉ số chứng khoán tiêu biểu tại thị trường Hong Kong. Đây là chỉ số thể hiện cho thấy sự thay đổi giá của toàn bộ cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán đất nước này. Một số cái tên tiêu biểu đóng góp vào chỉ số đó là: 9988 (Alibaba), 700 (Tencent Holdings),…

• Nikkei 225 

Nikkei 225 là chỉ số đại diện cho thị trường chứng khoán Nhật bản và nó phản ánh cho sự biến động giá của 225 cổ phiếu Bluechip hàng đầu trên thị trường chứng khoán Nhật. 

Một số cố phiếu tiêu biểu của nhóm này đó là 6758 (Sony),9201 (Japan Airlines), 7203 (Toyota),…

• Shanghai Composite

Chỉ số SSE là chỉ số phản ánh hiệu suất tổng thể của sàn chứng khoán Thượng Hải. Các nhà đầu tư thường cho rằng chỉ số này phản ánh về sự biến động của cả thị trường chứng khoán Trung Quốc. 

Các mã cổ phiếu đại diện của nhóm chỉ số này đó là: 601318 (Bảo hiểm PingAn), 600036 (China Merchants Bank),….

• Kospi

Chỉ số Kospi là chỉ số phản ánh biến động giá của toàn bộ cổ phiếu thị trường Hàn Quốc. Thông qua Kospi nhà đầu tư có thể nhìn nhận được xu hướng chung của thị trường chứng khoán Hàn Quốc. Các cổ phiếu tiêu biểu của nhóm này đó là: 005930 (Samsung), 035420 (Naver), 005380 (Hyundai),…

Qua đây, có thể thấy các chỉ số chứng khoán mang ý nghĩa rất quan trọng trong việc phân tích và đánh giá của nhà đầu tư bởi các chỉ số này thể hiện giá trị cổ phiếu trên thị trường. Việc nhà đầu tư nắm giữ những chỉ số chứng khoán nổi bật tại Việt Nam cũng như trên thế giới sẽ hỗ trợ mở rộng những cơ hội đầu tư mới cho nhà đầu tư. 

Hy vọng qua những thông tin chia sẻ hữu ích trên sẽ giúp nhà đầu tư có thêm những kiến thức cơ bản nhất về chỉ số chứng khoán và từ đó sử dụng để đầu tư hiệu quả.

Nhà đầu tư có thể tham khảo thêm về các dịch vụ chứng khoán khác hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Khóa học chứng khoán, Youtube chứng khoán, Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker,… hoặc nhà đầu tư có thể liên hệ trực tiếp số hotline: 0372.095.129 và website: chungkhoanlagi.vn.