Đến với thị trường đầu tư chứng khoán tâm lý, cung bậc cảm xúc được coi là yếu tố quan trọng quyết định đến thái độ và hành vi của nhà đầu tư. Cùng chúng tôi tìm hiểu về 16 cung bậc cảm xúc thường gặp trong đầu tư chứng khoán để hiểu hơn về tâm lý chứng khoán.
1. Tìm hiểu về tâm lý đầu tư chứng khoán
Tâm lý nhà đầu tư thị trường chứng khoán là thể hiện thái độ của nhà đầu tư trước các diễn biến của thị trường. Sẽ có nhiều yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến hành vi và mục tiêu của nhà đầu tư. Có 4 yếu tố tâm lý phổ biến đó là: Tâm lý bầy đàn, quá tự tin, quá lạc quan hoặc bi quan và sợ thua lỗ.
Tâm lý hay cung bậc cảm xúc của nhà đầu tư đóng vai trò rất quan trọng giữ cho thị trường ổn định. Thực hiện giao dịch trên thị trường ngoài việc tìm hiểu kỹ thị trường thì tâm lý cũng quyết định đến sự thành công của chiến luộc đầu tư.
Cung bậc cảm sẽ phản ánh phần nào thái độ của nhà đầu tư tước các diễn biến thị trường, chi phối hành vi và quyết định khi giao dịch. Nghiên cứu về tâm lý học trong đầu tư chứng khoán rất quan trọng bởi nó hỗ trợ phần nào giúp nhà đầu tư không bị sa vào bẫy của tâm lý, cùng bình tĩnh phân tích thị trường từ đó đưa ra các lệnh mua, bán phù hợp, hợp lý.
2. 16 cung bậc cảm xúc thường gặp trong đầu tư chứng khoán
Nhà đầu tư chứng khoán khi hiểu được các cung bậc cảm xúc sẽ đưa ra được quyết định sáng suốt, thành công hơn trong dài hạn từ đó đưa ra quyết định bán ra, mua vào hợp lý, tối ưu hóa được lợi nhuận. Dưới đây là chia sẻ về 16 cung bậc cảm xúc nhà đầu tư chứng khoán sẽ trải qua:
- Nghi ngờ là cung bậc cảm xúc đầu tiên
Thời điểm này là giai đoạn cổ phiếu bắt đầu tăng nhẹ sau thời gian dài tích lũy. Các nhà đầu tư có ý định muốn mua cổ phiếu ở vùng giá này nhưng còn nghi ngờ không biết mã cổ phiếu có thực sự tăng giá hay chỉ là một nhịp hồi ngắn hạn. Vậy nên các nhà đầu tư thường chần chừ ở giái đoạn này chưa mua mà tiếp tục quan sát thêm về xu hướng.
- Có niềm hy vọng
Cung bậc cảm xúc thường gặp trong đầu tư chứng khoán tiếp theo đó là hy vọng. Các nhà đầu tư có kinh nghiệm sẽ nhìn ra xu hướng tăng của thị trường theo chu kỳ, đặc biệt qua các mã cổ phiếu theo dõi trước đó. Khi này, nhà đầu tư bắt đầu mua vào các cổ phiếu có tiềm năng với hy vọng sẽ tăng giá trong tương lai.
- Lạc quan
Khối lượng giao dịch lớn trong ngày sẽ cho thấy thanh khoản thị tường tăng. Lực mau áp đảo, giá cổ phiếu tăng nhanh. Điều này càng thu hút thêm dòng tiền. Nhà đầu tư lúc này đang lạc quan với các triển vọng sắp tới của doanh nghiệp. Thời điểm này cũng là giai đoạn khá hấp dẫn với các nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
- Cung bậc cảm xúc niềm tin
Nhà đầu tư mua các cổ phiếu trước đó đã có lợi nhuận nhưng vẫn tiếp tục kỳ vọng vào tiềm năng của doanh nghiệp cũng như cổ phiếu doanh nghiệp đó trong tương lai. Nên khi này nhiều nhà đầu tư đã sẵn sàng thêm tiền vào danh mục của mình và mua thêm cổ phiếu.
Nhà đầu tư đăng ký mở tài khoản chứng khoán VPS điền mã giới thiệu, 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thị Phương sẽ được sử dụng phần mềm Dstock và phần mềm cổ phiếu Dchart. Đây là hai công cụ hỗ trợ điểm mua/bán cổ phiếu. Tải trên nền tảng IOS, ANDROID.
- Cảm xúc
Đây là giai đoạn có nhiều tin tức hỗ trợ sẽ được đưa ra và mang đến cảm xúc tích cực cho các nhà đầu tư. Chứng khoán là phản ảnh tương lại nên những tin tích cực này chính xác đã phản ánh vào giai đoạn lạc quan từ trước đó. Ở giai đoạn này tiếp tục thu hút dòng tiền và gia tăng thêm số lượng các nhà đầu tư mới.
- Cung bậc cảm xúc hưng phấn
Đang ở cung bậc cảm xúc nhưng chuyển sang hưng phấn rất nhanh. Đạt được mức lợi nhuận vượt cả kỳ vọng khiến các nhà đầu tư khi này cảm thấy tự tin vào khả năng đầu tư của mình. Sẽ không ít các nhà đầu tư dồn tiền có được hoặc dùng đòn bầy từ ký quỹ để đầu tư vào. Với một số nhà đầu tư chuyên nghiệp thì có thể họ nhận ra đây là đỉnh sóng và thực hiện việc chốt lãi.
- Thỏa mãn là cung bậc cảm xúc thường gặp trong đầu tư chứng khoán
Thị trường ở thời điểm này đang có dấu hiệu đi ngang nhưng đã số các nhà đầu tư mới thường không nhận ra vì đang thỏa mãn với lợi nhuận đã có được nhanh chóng. Nguồn tin tức hỗ trợ vẫn còn nên dòng tiền liên tục chảy vào chứng khoán. Mua cổ phiếu ở giai đoạn này nhà đầu tư thường rơi vào trạng thái “đu đỉnh”.
- Lo ngại
Xu hướng thị tường bắt đầu giảm, các tài khoản của các nhà đầu tư cũng bắt đầu giảm theo. Khi này bắt đầu có tâm lý lo lắng nhưng nhiều nhà đầu tư vẫn chưa dám đưa ra quyết định vơi danh mục của mình.
- Từ chối
Lúc này tài khoản đã có thể âm, mức lỗ ngày càng tăng nhưng nhà đầu tư lại không muốn cắt lỗ vì không tin thị trường đang bước vào giai đoạn phân phối. Nhà đầu tư vẫn có một niềm tin về khả năng hồi phục của thị trường sau vài nhịp điều chỉnh.
- Sợ hãi
Khi này giá cổ phiếu bị rơi vào đà giảm nhiều phiên liên tục trường hợp tăng thì chỉ tăng nhẹ một phiên rồi lại quay đầu giảm sâu tiếp và nhà đầu tư khi này bắt đầu lo sợ khi vốn đã bỏ ra mà bị hụt đi từng ngày.
- Tuyệt vọng
Khi này tài khoản đã âm và thậm chí có thể lỗ 50%. Thực hiện cắt lỗ khi này cũng không còn ý nghĩa và nhà đầu tư rơi vào cung bậc cảm xúc tuyệt vọng, chỉ mong hòa vốn (về bờ).
- Hoảng loạn
Bước vào giai đoạn thị trường xuống hay chính là thị trường Gấu. Các tài khoản bị gọi ký quỹ rồi bán giải chấp dẫn đến tâm lý hoảng loạn đối với các nhà đầu tư.
- Bán tháo
Khi đến cung bậc cảm xúc hoảng loạn rồi nhiều nhà đầu tư bắt đầu có ý định bán tháo cổ phiếu bất chấp các mức giá thấp điều này lại càng khiến thị trường xuống giá thấp hơn.
- Thất vọng cung bậc cảm xúc thường gặp trong đầu tư chứng khoán
Khi thị trường liên tục các chuỗi ngày giảm điểm nhà đầu tư khi này cảm thấy không có hi vọng về bờ tâm trạng trở lên tiêu cực. Nhiều nhà đầu tư có thái độ bất mãn lời lẽ không hay về doanh nghiệp, lãnh đạo doanh nghiệp, thị trường, Và cho rằng thị trường chứng khoán là canh bạc không phải là kênh đầu tư.
- Cung bậc cảm xúc muốn rời bỏ thị trường
Khi đã bị mất niềm tin vào thị trường nhà đầu tư sẽ có tâm lý ân hận, hối tiếc và tự hứa sẽ không chơi với chứng khoán. Thanh khoản thị trường lúc này gần như đã cạn kiệt nên không còn ai muốn mua và nhà đầu tư cũng không còn nhu cầu bán ở giá thấp nữa.
- Cuối cùng cung bậc cảm xúc thường gặp đó là mất niềm tin
Chứng khoán lúc này là một kênh đầu tư không còn được yêu thích. Dòng tiền khi này dần chuyển sang các kênh đầu tư khác an toàn hơn và nhà đầu tư mất niềm tin hoàn toàn vào chứng khoán. Tuy nhiên đối với nhà đầu tư chuyên nghiệp thì ở hai gia đoạn cuối này sẽ là thời điểm lý tưởng để “bắt đáy” và bắt đầu khởi đầu cho giai đoạn nghi ngờ.
Bài viết trên đây là chia sẻ về tâm lý đầu tư chứng khoán và 16 cung bậc cảm xúc thường gặp trong chứng khoán. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên nhà đầu tư hiểu thêm về các cung bậc cảm xúc trong đầu tư chính điều này sẽ khiến tâm lý bị chi phối, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả, lợi nhuận đầu tư.
Nhà đâu tư có thể tham khảo thêm về một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Phần mềm chứng khoán, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,.. …Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc liên hệ qua số hotline: 0372.095.129 để biết thêm chi tiết.
