Giao dịch nội gián là gì? Quy định xử lý giao dịch này như nào? Đây là những câu hỏi nhiều nhà đầu tư thường hỏi khi tham gia thị trường chứng khoán bởi giao dịch nội gián tuy đã bị nghiêm cấm nhưng hiện tại nó vẫn luôn còn tồn tại trong giao dịch cổ phiếu, trái phiếu. Dưới đây chúng tôi chia sẻ chi tiết về thuật ngữ này để nhà đầu tư hiểu thêm.
1. Giao dịch nội gián là gì?
Giao dịch nội gián tên tiếng anh là Insider Trading là giao dịch cổ phiếu của công ty đại chúng hoặc các chứng khoán khác dựa trên thông tin quan trọng, không công khai về công ty. Ở nhiều quốc gia khác nhau, một số loại giao dịch dựa trên thông tin nội bộ là bất hợp pháp. Giao dịch nội gián viết tắt là GDNG.
Hiểu theo một cách đơn giản thì giao dịch nội gián là việc giao dịch cổ phiếu của một công ty đại chúng bởi một người có thông tin quan trọng, không công khai về cổ phiếu đó vì bất kỳ lý do gì.
Giao dịch này có thể là bất hợp pháp hoặc hợp pháp sẽ tùy thuộc vào thời điểm người trong cuộc thực hiện giao dịch. Trường hợp là giao dịch nội gián bất hợp pháp khi thông tin quan trọng vẫn chưa được công khai và loại giao dịch nội gián này đi kèm với những hiệu quả nghiêm trọng.
2. Đặc điểm của giao dịch nội gián
Theo Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) định nghĩa thì GDNG bất hợp pháp được hiểu là việc mua hoặc bán một chứng khoán, vi phạm nghĩa vụ ủy thác hoặc mối quan hệ tin cậy và ràng buộc khác, trên cơ sở thông tin quan trọng, không công khai về chứng khoán.
Thông tin quan trọng ở đây đó là bất kỳ thông tin nào có thể tác động đáng kể đến quyết định mua hoặc bán chứng khoán của nhà đầu tư. Thông tin không công khai tức là các thông tin không được cung cấp hợp pháp cho công chúng.
Các câu hỏi về tính hợp pháp của GDNG sẽ bắt nguồn từ nỗ lực duy trì một thị trường công bằng. Đối với một cá nhân sẽ có quyền truy cập thông tin nội bộ sẽ có lợi thế không công bằng cho các nhà đầu tư khác, những người không có cùng quyền truy cập và có khả năng kiếm được lợi nhuận lớn hơn, không công bằng cho các nhà đầu tư đồng nghiệp.
Đặc điểm GDNG bất hợp pháp đó là việc mách nước cho người khác khi nhà đầu tư có bất kỳ loại thông tin quan trọng nào không được công bố công khai. Và cũng xảy ra trong các trường hợp khi các giám đốc của công ty mua hoặc bán cổ phiếu nhưng không tiết lộ các giao dịch của mình một cách minh bạch, hợp pháp.
Hiện nay, các Ủy ban Chứng Khoán ở tất cả các quốc gia đều đặt ra quy tắc để bảo vệ nhà đầu tư khỏi những tác động của giao dịch này. Không quan trọng bằng cách nào mà thông tin quan trọng không công khai được biết đến hoặc liệu người đó có được công ty tuyển dụng hay không.
Một ví dụ thực tế: Trường hợp nhà đầu tư tìm hiểu về thông tin tài liệu không công khai từ việc một thành viên trong công ty và chia sẻ với một người bạn. Trong trường hợp người bạn sử dụng thông tin nội bộ này để trục lợi trên thị trường chứng khoán thì cả ba người khi này đều có thể truy tố.
Nhà đầu tư mở tài khoản chứng khoán VPS hoặc chuyển ID môi giới 6327 – Nguyễn Đức Đông hoặc K255 – Nguyễn Thi Phương để được hỗ trợ phần mềm Robot chứng khoán Dstockvà phần mềm phân tích cổ phiếu Dchart. Đây là 2 công cụ sản phẩm hỗ trợ nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi đầu tư và nâng cao hiệu quả lợi nhuận. Tải trên ứng dụng IOS, ANDROID.
3. Giao dịch nội gián và các trường hợp pháp lý
Hiện nay trên thị trường có GDNG pháp và GDNG bất hợp pháp.
- Giao dịch nội gián hợp pháp
Giao dịch này thường diễn ra trên thị trường chứng khoán hàng tuần. Tùy thuộc vào yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán và các sàn giao dịch chứng khoán nơi cổ phiếu được niêm yết. Nhà đầu tư sẽ được yêu cầu các giao dịch phải được khai báo điện tử một cách kịp thời. Mọi giao dịch được gửi khai báo cho Sàn giao dịch và Ủy ban Chứng khoán cũng đều phải được tiết lộ công khai trên trang web chính thống của công ty.
Với việc người trong công ty tham gia vào giao dịch cổ phiếu của công ty là hợp pháp và cần báo cáo các giao dịch này cho Ủy ban Chứng khoán một cách kịp thời.
- Giao dịch nội gián bị coi là bất hợp pháp
Ở trường hợp này xảy ra khi thông tin quan trọng vẫn chưa được công khai ra nhưng bằng một cách nào đó, đã có nhà đầu tư biết và nắm được từ đó có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, nhà đầu tư có thể bị xử lý bao gồm nộp tiền phạt, thậm chí ngồi tù.
Những thông tin quan trọng không công khai được có nghĩa là bất kỳ thông tin nào có thể tác động đáng kể đến giá cổ phiếu của công ty đó. Bằng việc giữ bí mật về những thông tin này có thể ảnh hướng đến quyết định mua hoặc bán chứng khoán của nhà đầu tư, điều này sẽ hỗ trợ cho việc có lợi thế hơn so với công chúng, những người không có quyền truy cập như vậy.
4. Quy định xử lý giao dịch nội gián tại Việt Nam
Theo Điều 210 Bộ Luật Hình Sự tại Việt Nam năm 2015 có quy định về cách xử lý đối với giao dịch bất hợp pháp này đó là:
“Người nào biết được thông tin liên quan đến công ty đại chúng hoặc quỹ đại chúng chưa được công bố mà nếu được công bố có thể ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán của công ty đại chúng hoặc quỹ đại chúng đó mà sử dụng thông tin này để mua bán chứng khoán hoặc tiết lộ, cung cấp thông tin này hoặc tư vấn cho người khác mua bán chứng khoán trên cơ sở thông tin này.
Thu lợi bất chính từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”
Cũng tại khoản 1, điều 26 của Luật Chứng khoán năm 2010 quy định:
Người biết rõ thông tin nội bộ hoặc người có thông tin nội bộ nếu mua, bán chứng khoán, tiết lộ thông tin này hoặc đề nghị người khác mua, bán chứng khoán thì bị phạt tiền, tịch thu các khoán thu trái pháp luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Theo đó, các tổ chức, cá nhân có hành vi sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán thì chịu mức phạt tiền từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng và bị tịch thu toàn bộ các khoán thu trái pháp luật do thực hiện hàng vi sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán.
Vậy nên, các nhà đầu tư cần cảnh giác và tránh tổi đa các GDNG bất hợp pháp để phòng ngừa mọi rủi ro đến với bản thân. Qua những chia sẻ trên hy vọng nhà đầu tư hiểu về giao dịch nội gián để từ đó có chiến lược đầu tư đúng đắn.
Nhà đầu tư tham khảo một số dịch vụ chứng khoán hiện tại chúng tôi đang cung cấp như: Dữ liệu chứng khoán cho Amibroker, Robot chứng khoán, Youtube chứng khoán,…. Hãy truy cập website: chungkhoanlagi.vn hoặc liên hệ hotline: 0372.098.129 để biết thêm chi tiết.
